ارزش های فرهنگی

گاه در ارتباط با مباحث تاریخ فرهنگ به این سوال بر می خوریم که ارزش های فرهنگی چه می باشند و شامل چه مواردی هستند ؟ 

ارزش های فرهنگی به چند دسته کلی تقسیم می شوند . دسته ی از آنها  ارزش های هویتی هستند . ارزش های که نمایانگر پیوندهای عاطفی جامعه با میراث فرهنگی می باشند.  قدمت سنت ، استمرار ، یادبود ، افسانه ها ، نمادهای سیاسی ، میهن دوستی و ملی گرایی در این دسته قرار می گیرند . این دسته ارزش ها به دلیل دریافت های عاطفی که دارند بر توسعه گردشگری تاثیر زیادی دارند . مانند تخت جمشید یا بارگاه امام رضا (ع) که مورد توجه گردشگران زیادی قرار دارد .

یا برای نمونه ارزش های که بر ارزیابی های علمی یا نقادانه تاریخی تکیه دارند و بر اساس سنجش اهمیت مفاهیم زیبایی شناختی ، فنی ، ساختاری ، کاربردی و طرز ساخت شکل گرفته اند . 

برخی ارزش ها هم بر کم نظیر بودن بنا شده اند مانند معماری شهر اصفهان . 

دسته دیگر  ارزش ها ،  دسته ارزش های اجتماعی _ اقتصادی هستند که گردشگری در هر کشوری یکی از منابع مهم اقتصادی و تولید ثروت است .  در این میان باید به  ارزش کاربردی  هم توجه نمود که در واقع یک نوع ارزش ابداع یک استفاده قابل تطبیق جدید از یک ذخیره را درپی دارد . علاوه بر این ارزش آموزشی را هم باید مد نظر قرار داد که با هدف گردشگری فرهنگی و ترویج شناخت فرهنگ و تاریخ     

می باشد . 

در بحث ارزش های اجتماعی می توان از تقویت و تعمیق ارزش های جوامع محلی و ایجاد علاقه در جوامع کوچکتر محلی  در جهت  بسط و گسترش فرهنگ های سنتی پرداخت .

بخشی از ارزش ها هم ماهیت سیاسی دارند و می توان از طریق پرداختن به آنها اتحاد و وفاق ملی را افزایش داده و ارزش های مورد نظر در جامعه را برای نسل در حال حاضر با رویکرد به هنجار بسط داد . 

 

معماری در ایران

با شروع فصل تابستان فرصت مناسبی است جهت سفر به مناطق گوناگون کشور عزیزمان ایران و بهره بردن از مواهب طبیعی و تاریخی گسترده و بسیار متنوعی که در اختیار گردشگران قرار دارد. در این میان التفات به بناهای تاریخی و آثار معماری گذشته از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است .

بناهای تاریخی به دلایل گوناگونی مورد توجه عموم گردشگران قرار دارند و هر چقدر آگاهی نسبت به یک  ویژگی های یک بنای  تاریخی افزایش یابد در نظر بینندگان اهمیت و ارزش گذاری آن بنا بیشتر و عمیق تر درک و دریافت می شود . در برخی از  بناهای تاریخی کتیبه های تاریخ دار را داریم که در ارتباط با ساخت بنا به ما اطلاعاتی ارزشمندی را می دهند و گاه کتیبه های که بعدا در محل بنا نصب شده اند و نشانگر تعمیرات در دوره های بعدی و یا اضافه نمودن بخش های جدید به بنا اصلی هستند . در برخی موارد ما در ارتباط با  ساخت و کاربری بناهای تاریخی در کتاب های آن دوره   توسط نویسندگان  به اطلاعات ارزشمندی دست می یابیم .برای نمونه در کتاب تاریخ عالم آرای عباسی به برگزاری جشن نوروز سال 1006در دولت خانه نقش جهان اشاره شده است . با این گونه اطلاعات می توان سیر تحول یک بنا را هم  گاه به دست آورده ویا در ارتباط با ابعاد به اطلاعات مفیدی دست یافت . به عنوان مثال مولف رستم التواریخ وسعت باغ بهشت را دو هزار ذرع در دوهزار ذرع نوشته است . معماری بناهای تاریخی ، مصالح ، نحوه ساخت ، کاربری بخش های گوناگون یک بنا و صدها نکته دیگر از مواردی است که در بازدیدهای تاریخی از اثار معماری باید به انها توجه نموده و پیش از بازدید از یک بنا با مطالعه در موارد فوق تا حدی با آگاهی و روشن بینی به بازدید اثر پرداخته تا بتوان با تلالو چشم نواز این اثار را مشاهده نموده و به دیگران معرفی کرد .نمونه های از این اثار در تهران باغ فردوس ، عمارت مسعودیه ، کاخ احمد شاهی سعد آباد ، کاخ احمد شاهی نیاوران ، کاخ دار آباد ، کاخ رضا شاهی سعد آباد ، کاخ عشرت آباد ، کاخ گلستان و .... می باشند که  تنها نمونه های از این بناهای تاریخی هستند که در بیشتر شهرهای ایران نمونه های از این دست را می توان شاهد بود و مورد بازدید قرار داد . 

پاسداشت رودکی

پاسداشت رودکی ابوعبدالله جعفر بن محمد  به بهانه چهارم دی روز بزرگداشت رودکی  

 

                       او از گویندگان دوره ی سامانی ، به ویژه روزگار امیر نصر بود که دو سال پیش از نصر احتمالا در سال 329 هجری درگذشت .بوی جوی مولیان آید همی بوی یار مهربان آید همی ..........   

                              بی گمان همه ما با این قصیده تصویر سازی نموده ایم و  قدرت رودکی  را در این اثر هنری که سراسر شوق و شعف به وطن در آن احساس می شود ستوده ایم . رودکی متولد روستای بنج مرکز رودک سمرقند است . به گفته عوفی در لباب الالباب رودکی از کودکی شعر گفتن آموخت و خیلی زود به  دربار امیر نصر سامانی راه یافت . امیر نصر ظاهرا زمستان ها در بخارا و تابستان ها را در سمرقند به  سر می برده است . الا یک بار به جای سمرقند به بادغیس هرات می رود . این سفر گویا بسیار  طولانی می گردد و همراهان امیر که دلتنگ خانواده های خویش  هستند دست کمک به سمت رودکی دراز می کنند و با وعده ی پنج هزار دیناری او را متقاعد می کنند با سرودی امیر را به بازگشت تشویق نماید و این چنین قصیده بوی جوی مولیان خلق می شود .چه این روایت را کامل پذیرا باشیم یا در کم و کیف آن قایل به تغییراتی باشیم در ارزش قصیده و قدرت برانگیختگی رودکی نمی توانیم تردید نماییم .

رودکی در قصیده‌های خود به طرح موضوعات مختلفی مانند توصیف طبیعت، حسب حال و مرثیه می‌پردازد. مورخان رودکی را نخستین شاعری می‌دانند که در قالب قصیده شعر سروده است. او همچنین در سرودن شعر مثنوی نیز تبحر داشت و اشعاری نیز در این زمینه دارد. استفاده از تعابیر ساده و عدم استفاده بیش از حد از اغراق، از جمله ویژگی‌های شعری او است. او را پدر شعر پارسی می دانند   که به این خاطر است که تا پیش از او کسی دیوان شعر نداشته است و این از نوشته های ایرانی عربی نویس هم عصر رودکی - ابو حاتم رازی مسجل می گردد. آثار رودکی کامل ترین مجموعه عروض فارسی را در خود جای داده اند . او در سرودن انواع قالب های شعری مهارت داشت اما در این بین او را قصیده سرای برجسته ای می دانند . شاعران هم دوران او و پس از او در زمینه های مانند محتوا سازی ، مضمون و شیوه شعر سرودن از او پیروی کرده اند . هر چند او اشعار بسیاری را سروده است اما متاسفانه امروزه تعداد کمی از ابیات او را در دسترس داریم . ( باشد که با حفظ یاد و نام این مفاخر انها را به نسل های بعدی معرفی نماییم  )

ماه دی روز اورمزد

روز اورمزد ، ماه دی 

 در ارتباط با شب یلدا و یا همان شب چله بسیار سخن شنیده ایم و آیین های این سنت دیر پا را می شناسیم . از این رو با آغاز ماه دی مناسب دانستیم  ،گفتاری کوتاه در ارتباط با این ماه داشته باشیم . ماه دی در اول زمستان قرار دارد و فصل سرمای شدید برای جامعه کشاورزی ایران بود شاید از این رو است که این نام را بر این ماه نهادند که از القاب  اورمزد بوده  است ، تا بدین ترتیب این ماه را برای خود دارای برکت نمایند . در کتیبه بیستون این ماه ( انامکه ) نامیده می شود که بنا به برخی تفاسیر(  ماه بی نام ) هم معنی می‌دهد  شاید از این منظر که در این ماه کشاورز نمی تواند فعالیتی داشته باشد و عملا کاری برای انجام دادن در گذشته نداشته اند . این ماه از سوی دیگر نوید نور و روشنی هم برای ایرانیان بوده است ، شروع روزهای بلند و شبهایی کوتاه که نوید بخش بهار است . اولین روز این ماه روز اورمزد دادار  است که صفت دی را دارد . اگر هر ماهی فقط یک روز جشن دارد که تلاقی  نام روز و ماه است ، در دی ماه ، چهار روز از چنین موهبتی برخوردار است . روز اورمزد دادار  در اولین روز دی ماه و سه مورد دیگر در روزهای هشتم ، پانزدهم و بیست و سوم دی ماه می باشد .

 چهار جشن اصلی که در دی‌ماه برگزار می‌شوند، عبارتند از:

_جشن_خرم‌روز

_جشن_دی‌گان_یکم

_جشن_دی‌گان_دوم

_جشن_دی‌گان_سوم

 جشن خرم‌روز: نخستین جشن که در روز اورمزد (دادار/دی) یا یکمین روز از دی‌ماه (خورماه) یعنی نخستین روز پس از جشن چله یا یلدا برگزار می‌شود، «دی‌دادار جشن» یا «جشن خرم‌روز» یا «خور روز» (روز خورشید)، و یا «نود روز» (۹۰ روز تا نوروز) نام دارد.

 جشن دی‌گان یکم: روز هشتم از دی‌ماه یا روز «دی به آذر»، نخستین جشن دی‌گان برگزار می‌شود که ابوریحان بیرونی در کتاب «قانون مسعودی» از این جشن با عنوان «عید دی الاول» نام برده است و «کوشیار» از آن با نام «دی‌جشن» نام برده است.

 جشن دی‌گان دوم: در روز پانزدهم از دی‌ماه یا روز «دی به مهر» جشن دی‌گان دوم (دیبگان/بتیکان) برگزار می‌شود که نامزد به «جشن دی دوم» نیز هست.

 جشن دی‌گان سوم: در روز بیست و سوم از دی‌ماه یا روز «دی به دین»، سومین جشن دی‌گان برگزار می شود .

این مقطع از نظر نجومی هم اهمیت دارد زیرا در اول ماه دی  انقلاب زمستانی یا شتوی نامیده می شود . پس از این نقطه نظر هم تاریخ اول دی ماه دارای اهمیت بوده و آغازگر یک رخداد فلکی می باشد .

امید که دادار حافظ شما نیکان باشد .

مسابقه طراحی سوال کشوری از کتاب تاریخ معاصر

با درود و احترام

همکاران گرامی با توجه به چالش های متعدد کتاب تاریخ معاصر و با هدف تسهیل آموزش، ایجاد بانک سؤال استاندارد، آموزش و ارتقای شایستگی حرفه ای دبیران و ارتقای سطح نمرات دانش آموزان در این درس، دبیرخانه راهبری کشوری درس تاریخ تصمیم به برگزاری مسابقه طراحی سؤال کشوری از این کتاب دارد.بعد از اطلاع رسانی و برگزاری مراحل مختلف، نفرات اول تا سوم(فقط 3 نفر اول) بر اساس زمان بندی مورد نظر با نامه رسمی و از طریق اتوماسیون اداری مشخص و ارسال خواهند شد.