نمونه سوالات جدیدجامعه1

دونمونه سوال جامعه یک که توسط یکی ازهمکاران طراحی شده جهت استفاده شماهمکاران بزرگواربارگزاری شده است.جهت استفاده روی ادامه مطالب کلیک کنید.باتشکر گروه علوم اجتماعی استان قم

سوالات وخلاصه دروس جامعه شناسی یک پایه دهم (جدیدالتالیف) هفت درس نخست

تهیه وتنظیم :حمیدرحیمی مدرس جامعه شناسی استان اصفهان،سرگروه علوم اجتماعی شهرضا

خلاصه درس 1

به فعالیت های آگاهانه ،ارادی وهدفدار انسان ،کنش انسانی می گویند.

تا آگاهی نباشدکنشی صورت نمی گیرد. آگاهی صحیح آگاهی ناصحیح

فردآگاه تا تصمیم نگیرد واراده نکند، کنشی انسانی صورت نمی گیرد.

کنش های انسانی هدف مند وبامعنی هستند.(کنش های یکسان،هدف ها ومعانی یکسانی ندارند.)

هرکنشی پیامدهای ارادی داردکه به کنش فردیادیگران وابسته است.

مثلا: مطالعه یادگیری(وابسته به کنش فرد)،کسب نمره(وابسته به اراده استاد)

پیامدی که به اراده ی انسان بستگی ندارد پیامد غیرارادی ونتیجه طبیعی کنش است. مثلا بازکردن پنجره ورود هوای تازه به کلاس

پیامدهای غیرارادی کنش انسانی قطعی وحتمی اند.

پیامدهای ارادی کنش انسانی احتمالی اند.

هویت کنش به آگاهی است. هدف رفتاری:کنش ها راکنترل کنید وبه پیامدهای آن بیشتر فکر کنید.

سوالات:

مقدمه:

باتوجه به تغییرساختاراجتماعی وتغییرمولفه های سبک زندگی دردهه های اخیرلازم است که ازشیوه های نوین تدریس استفاده شود.وقتی ازشیوه های نوین تدریس استفاده می شودلازم است که از شیوه های سنجش و ارزشیابی متفاوتی استفاده شود که یکی از آن ها سوالات مفهومی و عملکردی است .

همین طور که از ظاهر این کلمات برمی آید سوالات مفهومی به سوالاتی اطلاق می شود که مفاهیم درسی را آن طور که فهمیده شده بازتاب می دهد نه آنطور که ارائه شده و معمولا دارای حیطه های ادارکی ،ترکیبی ،تجزیه ای و قضاوتی است .دانش آموزی که بتواند مفهوم یادگرفته شده را در قالب های مثال، تجزیه و تحلیل ،ترکیب و قضاوت بازتولید کند توانسته سوالات مفهومی را پاسخ دهد . سوالات مفهومی نقطه مقابل سوالات دانش هستند. زیرا سوالات دانشی اطلاعات یادداده شده در همان قالب تدریس شده را از دانش آموز بازخواست می کند ولی سوالات مفهومی سوالاتی هستند که دانش آموز متناسب باظرفیت ادراکی خودبه بازتولیدآن می پردازد.

سوالات عملکردی نمونه ای از سوالات مفهومی هستند که بازتولید مفاهیم درسی در موقعیت جدید توسط دانش آموزهستند .هرگاه دانش آموزی بتواند متناسب با موقعیت های جدید مفاهیم آموخته شده را تحلیل و مصداق یابی کند توانسته در حیطه عملکردی پاسخ گو باشد .در علوم اجتماعی برای سوالات عملکردی همانند علوم پایه (ریاضی و علوم ) هنجار یابی و شاخص سازی صورت نگرفته است و همانند آزمون های تیمز و پرلرسوالات استاندارد عملکردی نداریم ولی از آنجا که بستر سوالات عملکردی در جامعه شناسی ،فرهنگ و روابط اجتماعی است می توان بر اساس بستر تاریخی و فلسفی جامعه به بازتولید و آزمایش سوالات عملکردی پرداخت که خوشبختانه چنین امری مورد توجه دفتر راهبری علوم اجتماعی کشورودفترتالیف کتب درسی نیز قرار گرفته است . امید است با طراحی سوالات عملکردی و تدریس روش های فعال در جامعه شناسی به فرهنگ سازی و افزایش سرمایه اجتماعی و بازتولید علوم اجتماعی کمک شایانی صورت پذیرد .

سوالات درس 1

کنش وکنشگر راتعریف کنید:پاسخ:فعالیتی که انسان انجام می دهد کنش انسانی است.انسانی که کنش انجام می دهدکنشگراست.
فعالیت های انسان با فعالیت های سایرموجودات زنده چه تفاوتی دارد؟پاسخ:فعالیت های حیوانات برمبنای غریزه است ولی انسان غیرازفعالیت های غریزی دارای فعالیت هایی است که آگاهانه،ارادی،هدف دار،معناداراست ودرموقعیت های مختلف زمانی ومکانی متفاوت است.
کنش های انسان دارای چه ویژگی هایی است؟باآگاهی انجام می شودومی داندکه چکارمی کند.براساس خواست ،اراده ،میل وباتصمیم خودانجام می دهد.برای رسیدن به مقصدوهدفی انجام می دهدوفعالیت های انسان دارای معنا ومفهوم است.(آگاهانه،ارادی،هدف دار،معنادار است.)هرکنش انسانی ممکن است درموقعیت های زمانی ومکانی متفاوت معانی متفاوتی داشته باشد.
شک وتردید هنگام اتخاذتصمیم ،نشان دهنده کدام یک ازویژگی های کنش انسانی است؟پاسخ: وجوداراده
آیاممکن است یک کنش انسانی چندین معناداشته باشد؟مثال بزنید:بله گاهی ظاهرکنش یکسان است ولی اطرافیان معانی متفاوتی ازآن برداشت می کنند.هرکنش انسانی درطرف زمانی ومکانی ،معنای خاصی ممکن است داشته باشد.مثلا دانش آموزدرکلاس انگشت اشاره خودرابالا می برد ممکن است سوال داشته باشد.ممکن است درخواست خروج ازکلاس داشته باشد وممکن است قصددیگری داشته باشد.لبخندگاهی معنای تشکرداردگاهی معنای ترحم وگاهی معنای تمسخر و..
کنش انسانی با آگاهی چه ارتباطی دارد؟پاسخ: تاآگاهی وجودنداشته باشد کنشی انسانی صورت نمی گیرد.کنش هایی که خارج ازآگاهی ونیت هستند جزءکنش های غیرانسانی به حساب می آیندمثلا اگرضربه چکش به انگشت مان برخوردکندوناگهان صدایی دردآلود سردهیم،این نغمه دردآلود کنشی انسانی نیست بلکه بازتابی طبیعی وغیرارادی است.
عدم شناخت آثار وپیامدهای کنش انسانی چه تاثیری برزندگی اجتماعی مادارد؟مثال بزنید:بی توجهی به پیامدهای کنش های انسانی منجربه پشیمانی وآسیب می شود.
آیا همه پیامدهای کنش وابسته به آگاهی واراده ی انسان هااست؟ پاسخ:خیر.برخی ازپیامدهای کنش های انسان ،جنبه غیرارادی وغیرانسانی(طبیعی )دارند.مثلا کنش سیگارکشیدن پیامدبیماری رابه دنبال دارد که کنشگربه دنبال رسیدن به آن نبوده واراده ی درخصوص آن پیامدطراحی نکرده است.
آیا پیامدهای کنش انسانی از جنس کنش هستند؟ پاسخ : برخی از پیامدها که وابسته به اراده کنشگرهستندبله وبرخی ازپیامدها که غیرارادی وطبیعی هستند خیر
انواع پیامدهای کنش های انسانی را بنویسید: پاسخ:1- پیامدهای ارادی وابسته به اراده کنشگرکه توسط کنشگرقابل کنترل است ولی احتمالی است وممکن است تحقق پیدانکند.2- پیامدارادی وابسته به اراده دیگران که دیگران با واکنش نسبت به کنش کنشگر ،ایجادمی کنند.البته احتمالی هستند وممکن است اتفاق نیفتند.3- پیامدهای غیرارادی که جنبه طبیعی وقطعی دارندوکنشگردرصددایجادآن نبوده است ولی حتما اتفاق می افتند.
پیامدهای ارادی کنش انسانی با پیامدهای غیرارادی کنش انسانی چه تفاوت هایی دارند؟ پاسخ : پیامدهای ارادی احتمالی هستندکه ممکن است روی دهند وممکن است روی ندهندولی پیامدهای غیرارادی قطعی وحتمی هستند وتحت کنترل انسان نیستند.
انواع پیامدهای کنش ورزش کردن رابنویسید:کسب سلامتی پیامدارادی وابسته به اراده کنشگراست.کسب مدال ورزشی پیامد ارادی وابسته به اراده دیگران است. سوزاندن چربی وانرژی پیامدغیرارادی آن است.
انواع پیامدهای کنش سیگارکشیدن رابنویسید: سرگرمی پیامدارادی وابسته به اراده کنشگراست.جلب توجه پیامد ارادی وابسته به اراده دیگران است. بیمارشدن پیامدغیرارادی آن است.
انواع پیامدهای کنش رعایت حیا رابنویسید: تامین نیازروحی وروانی پیامدارادی وابسته به اراده کنشگراست.کسب امنیت پیامد ارادی وابسته به اراده دیگران است. تغییرات روانی پیامدغیرارادی آن است.
انواع پیامدهای کنش کنترل خشم رابنویسید: حفظ آرامش شخصی پیامدارادی وابسته به اراده کنشگراست.میزان پذیرش دیگران یا کاهش پرخاشگری پیامد ارادی وابسته به اراده دیگران است. کنترل ضربان قلب پیامدغیرارادی آن است.
مفهوم جمله زیرچیست:"آدمی درگرو عمل خویش است."پاسخ:معیارآدمی به عاقبت اندیشی درخصوص رفتار واعمالش است.

17-در کلاس جامعه شناسی یک، انواع کنش های انسانی که از ابتدای جلسه ی امروز انجام داده اید را مشخص کنید.

قدم زدن در کلاس ونشستن:کنش فردی _ حضور و غیاب دبیر:کنش اجتماعی _ پرسش و پاسخ دبیر با تعدادی از دانش آموزان:کنش اجتماعی .فکرکردن:کنش درونی

18-چند کنش غیرانسانی در محیط مدرسه مثال بزنید؟

تابش نور خورشید _ رشد گیاهان باغچه _بارش باران

19-چگونه ممکن است کنشی از انسان سرزند ولی کنش انسانی به حساب نیاید؟ مثال بزنید.

گاهی ممکن است انسان حرکت و کنشی داشته باشد که نسبت به آن آگاهی و برنامه ریزی ندارد مثلاً به صورت نا آگاهانه احساسات خود را در قالب جملاتی از روی هیجان به زبان اورد.باضربه ای به انگشت خودبزندوناخواسته بالانسی ریتمیک یا نغمه ای خاص سردهد.

20-اجزا و ویژگی های یک کنش انسانی را در قالب یک مثال توضیح دهید.

چون احساس تشنگی می کنم برای رفع آن اجازه می گیرم از کلاس خارج می شوم به حیاط مدرسه رفته آب می خورم و به کلاس باز می گردم.رفع تشنگی هدف من است.اراده می کنم تشنگی خود را در حین تدریس معلم رفع کنم(ارادی بودن)با انگشت اجازه می گیرم(معنا دار بودن)آگاهی دارم که برای رفع تشنگی باید از کلاس خارج شد و چون در حضور معلم هستم بدون اجازه از کلاس خارج نمی شوم(تناسب داشتن با موقعیت زمانی،مکانی و اجتماعی)

21-کنش انسانی در کلاس مثال بزنید که معنای متفاوتی داشته باشد؟

بالا بردن انگشت اشاره:معنای اجازه گرفتن جهت خروج از کلاس،سوال پرسیدن از دبیر،اعتراض نسبت به موضوعی و....

22-پیامد های کنش حضور شما در کلاس در شکل ارادی و غیرارادی(قطعی) آن را بنویسید.

کسب اطلاعات علمی ،پیامدی ارادی و نگاه به قاب عکس کنار تابلو کنش طبیعی

23-در نظام اقتصادی کنشی ارادی مثال بزنید که پیامدی غیرارادی به دنبال داشته باشد؟

خرید خانه کنشی ارادی است که منجر به پیامد غیر ارادی افزایش تقاضا و افزایش قیمت می شود.

24-در فعالیت های پزشکی کنشی ارادی مثال بزنید که پیامد های غیر ارادی به دنبال داشته باشد؟عمل جراحی بینی کنشی ارادی است که ممکن است عفونت و بدشکل شدن بینی از پیامد های غیر ارادی آن باشد.

25-کنش فردی با کنش اجتماعی چه تفاوتی دارد؟

کنشی که دیگران را تحت تاثیر و واکنش قرار می دهد کنش اجتماعی است و کنشی که تاثیری در دیگرا ن نداشته و شخصی است کنش فردی به حساب می آید.

26- کنش انسانی با کنش غیرانسانی چه تفاوت هایی دارد؟

کنش طبیعی با اراده ،آگاهی و برنامه ریزی انسان بدست نمی آید وخارج از کنترل اوست ولی کنش انسانی آگاهانه ، ارادی،هدف دار،معنا دار ومتناسب با زمان و مکان واجتماع است.

27-پیامد های ارادی یک کنش انسانی با پیامد های غیر ارادی کنش انسانی چه تفاوت هایی دارد؟

پیامد های کنش انسانی از قبل مشخص،هدف گذاری شده،با برنامه و انسانی است.ولی پیامد های غیر ارادی غیر انسانی ،قطعی ،طبیعی وخود به خود می باشد و از قبل نسبت به آن ها شناسایی صورت نگرفته است.

28-هر کنش انسانی چه پیامدهایی به دنبال دارد؟

1- پیامدهای ارادی و برنامه ریزی شده (پیامدهایی اند که برای رسیدن به آن برنامه ریزی می کنیم مثل : سحرخیزی برای مطالعه درس)

2- پیامدهای غیرارادی: پیامدهایی هستند که به صورت خود به خود و طبیعی در کنار پیامدهای ارادی بوجود می آید مثل: سحرخیزی و استفاده از هوای پاک آن

خلاصه درس 2

کنشی که دیگران رامتاثرکند کنش اجتماعی است. پدیده اجتماعی: مجموعه ای از کنش های اجتماعی وپیامدهای آن. وقتی کنش فردی ،اجتماعی می شودارزش وهنجارپدید می آیند.
هنجاراجتماعی:شیوه ی انجام کنش اجتماعی که مورد قبول افرادجامعه است.
ارزش اجتماعی:پدیده های مطلوبی که موردپذیرش همگانی اند ونسبت به آنها تمایل وجوددارد.
جامعه پذیری:به فرایندی که برای مشارکت درزندگی دنبال می کنیم.(فرایندی که مارا با ارزش هاو هنجارها ونقش ها آگاه می کند.) باکنش اجتماعی هنجارها وارزش ها ی اجتماعی شکل می گیرند.با کنش های اجتماعی ارزش ها وهنجارها تداوم می یابند.
تمام پدیده های اجتماعی از طریق کنش اجتماعی شکل می گیرند،پس تمام پدیده های اجتماعی معنادارند وبه تدریج ازبه وجودآورندگان خودمستقل هستند. هرپدیده اجتماعی فرصت ساز ومحدود کننده است.
سوالات درس دو

کنش اجتماعی چیست؟ پاسخ:کنشی انسانی که دیگران راتحت تاثیر قرارمی دهد.
برای کنش های بیرونی وکنش های درونی مثال بزنید: پاسخ: نشستن،راه رفتن،غذاخوردن کنش هایی بیرونی هستند.فکرکردن،غصه خوردن،پشیمان شدن،امیدوارشدن کنش هایی درونی هستند.
برای کنش های فردی واجتماعی مثال بزنید: پاسخ:قدم زدن،مسواک زدن،فکرکردن کنش هایی فردی هستند.سلام کردن،تدریس کردن،پاسخ دادن کنش هایی اجتماعی هستند.
آیا کنش های اجتماعی حتمابایددرحضورفیزیکی دیگران صورت گیرد؟ مثال بزنید:خیر.رعایت مقررات حتی بدون حضوردیگران نیزکنشی اجتماعی محسوب می شود. دیگران اگرفیزیکی هم حضورنداشته باشند حضورذهنی برای کنشگرمیتوانند داشته باشند وبرکنش های او تاثیرخواهندداشت.
آیا کنش هایی که درحضوردیگران ولی بدون توجه به آنها اتفاق می افتدکنش اجتماعی اند؟ پاسخ:کنشی که موجب ایجادآگاهی وتاثیرپذیری دردیگران نشود کنش اجتماعی نیست.بنابراین اگر من کنشی درحضوردیگری انجام دهم که او رامتاثر نسازد این کنش من جنبه ی اجتماعی نخواهدداشت.
باذکرمثالی توضیح دهید که شما چگونه با گذشتگان ارتباط اجتماعی برقرارمی کنید؟ پاسخ:وقتی مابرای گذشتگان خودبزرگ داشت برگزارمی کنیم یا فاتحه ای نثارآنها می کنیم یا طلب آمرزش برای آنهاداریم درحال برقراری ارتباط با گذشتگان هستیم.
باذکرمثالی توضیح دهید که شما چگونه با آیندگان ارتباط اجتماعی برقرارمی کنید؟ پاسخ:وقتی کنشی انجام می دهیم که برای آیندگان عواقبی به دنبال داردمثلا مطلبی می نویسیم تا آنهاراازحال خودباخبرسازیم .یا با مصرف بی رویه آب وانرژی محیط زیست نامناسبی برای آنهابه ارمغان می گذاریم،درحال برقراری ارتباط با آیندگان هستیم.
باذکرمثالی توضیح دهید که شما چگونه با معاصران ارتباط اجتماعی برقرارمی کنید؟ پاسخ:من درحال تایپ این متن هستم وشمادرحال خواندن آن هستیدپس شمادرحال تاثیرپذیری ازکنش من هستید.
آیا قواعد وشکل ارتباط اجتماعی مابادوست ودشمن یکسان است؟ مثال بزنید:خیر(به قول حافظ شیرازی)بادوستان مروت بادشمنان مدارا.به قول جامعه شناسان ازدشمنان فاصله می گیریم وبه دوستان نزدیک می شویم.
آیا قواعد وشکل ارتباط اجتماعی ماباغریبه وآشنایکسان است؟ مثال بزنید:خیر ارتباط با غریبه ها ساده است ولی ارتباط با آشنایان پیچیده تر وگسترده تراست.
آیا قواعد وشکل ارتباط اجتماعی مابامومن وکافر ومنافق یکسان است؟ مثال بزنید:خیربه مومن اعتمادداریم وارتباط گسترده ای برقرارمی سازیم(البته اگر خودمومن باشیم)با کافر ومنافق ارتباطمان راقطع می کنیم.(اگر خودمان کافریامنافق نباشیم.)به کافرومنافق اعتمادنداریم ودرصدد برقراری ارتباط پایدارباآنهانیستیم.
منظورازپدیده های اجتماعی چیست؟ پاسخ :به کنش ها وپیامدهای کنش (تاثیرات اجتماعی کنش ها) پدیده ی اجتماعی گفته می شود.مانند: کنش ها،نقش ها،ارزش ها،هنجارها،فرهنگ ،عقاید،گروه های اجتماعی،نظام ها ونهادهای اجتماعی و....
خردترین پدیده ی اجتماعی چیست: پاسخ : کنش اجتماعی
چرابرخی ازپدیده ها راپدیده های اجتماعی می نامند؟ پاسخ: زیرا برخی ازپدیده های موجوددراطراف ما درکنش های انسان ها نسبت به یکدیگر تاثیردارندودیگران رابه واکنش وامی دارندمثلا خط کشی خیابان یک پدیده اجتماعی زیرادیگران را به واکنش وتغییررفتار وامی دارد.
پدیده ای اجتماعی مثال بزنیدوفرصت ها ومحدودیت هایی که ایجادمی کندرابنویسید: پاسخ:قوانین راهنمایی ورانندگی یک پدیده ی اجتماعی است که فرصت آن کمک به سلامتی وترددسالم است ولی محدودیت آن گاهی کاهش سرعت یا سپری شدن بیشترزمان است.یا پدیده ی رعایت حجاب ..
مفاهیم ارزش ،هنجار،نماد،نقش اجتماعی،جامعه پذیری،کنترل اجتماعی راتوضیح دهیدوبرای هریک مثال بزنید: پاسخ:ارزش های اجتماعی: پدیده های مطلوب وخواستنی که موردپذیرش افرادجامعه اند واعضای جامعه می خواهندبه آنهادست یابند.(گرایش نسبت به آنهادارند.)مانندتعلیم وتربیت ،موفقیت،اخلاص،سخاوت،سعادت،هنجارهای اجتماعی:شیوه های انجام کنش های اجتماعی هستند که موردقبول افرادجامعه اندوراه های رسیدن به ارزش های اجتماعی محسوب می شوند.مانندقوانین ومقررات،الگوهای رفتاری(ارزش های اجتماعی ذهنی هستندودرذهن انسان اعتبارمی یابندولی هنجارهای اجتماعی عینی ،ملموس ومحسوس هستند وجنبه بیرونی دارند.)نماد: نشان ها وعلایمی هستندکه به کمک آنها پیام ها ومعانی به دیگران منتقل می شوند.مانندعلایم راهنمایی ورانندگی،پرچم . نقش اجتماعی : عنوان وبرچسبی است که درموقعیت وجایگاه های اجتماعی برافرادنهاده می شودوبرای آنهامجموعه ای ازوظایف وحقوق اجتماعی رابه وجودمی آورد.مانند: نقش فرزند،پدر،مادر،معلم،پلیس و... جامعه پذیری:فرایند ومراحلی که فردبرای مشارکت درزندگی اجتماعی طی می کندوبا نقش ها،ارزش ها،هنجارها وعقاید و...جامعه آشنامی شود.(فرایندی که هویت اجتماعی فردرامی سازد.)مثلا درخانواده ازطریق تعامل با اطرافیان با نقش فرزندی وشهروندی ومسلمانی و...آشنامی شویم.یادرمدرسه برای نقش پذیری های اقتصادی وسیاسی وآموزشی وخانوادگی و...آشنا می شویم. کنترل اجتماعی: مجموعه فعالیت هایی که فردرابرای انطباق باانتظارات وپذیرش فرهنگ جامعه آماده می سازد.(اقداماتی که ماراواداربه رعایت فرهنگ ومقررات اجتماعی می کند.)مثلا برای درس خوان ترشدن دانش آموزمعلم بانمره یاجایزه اوراتشویق می کندویااوموردمواخذه قرارمی دهد.
کنش اجتماعی، هنجارهای اجتماعی وارزش های اجتماعی با یکدیگرچه ارتباطی دارند؟ مثال بزنید:وقتی کنشی ازحالت فردی به اجتماعی تبدیل می شودنیازمندهنجاروارزش اجتماعی می شود.بدون ارزش اجتماعی هنجاروکنش اجتماعی به وجودنمی آید.اگرهدفی مطلوب است بایدبرای رسیدن به آن شیوه هایی(هنجارهایی)تعریف شودواین شیوه ها باید قابلیت اجرا(کنش اجتماعی)داشته باشند.مثلا برای کلاس درس جامعه شناسی علاوه برارزش آموزش مفاهیم اجتماعی،ارزش تنوع وشادابی راهم اضافه می کنیم بنابراین لازم است که ازجای برخیزیم وبارعایت فاصله نسبی بایکدیگرحرکات کششی ونرمشی راانجام دهیم تا انبساط خاطر وشادابی درفضای کلاس ایجادشود.
پدیده های اجتماعی چه ویژگی هایی دارند؟ پاسخ:1-پدیده های اجتماعی معنادار،هدف مند،آگاهانه وارادی هستند.2-پدیده های اجتماعی مستقل ازپدیدآورندگان خودهستند.3- پدیده های اجتماعی فرصت ساز ومحدودیت سازهستند.
پدیده ای طبیعی مثال بزنید که جنبه ی اجتماعی پیدا می کند؟ پاسخ : مثلا خشکسالی وکم آبی که پدیده ای طبیعی است موجب ایجادمهاجرت یا تغییرنقش های اقتصادی که جنبه ی اجتماعی دارندمی شود.
پدیده های طبیعی چه ویژگی هایی دارند؟ پاسخ:پدیده های طبیعی توسط انسان خلق نمی شوندونتیجه کنش انسان نیستند.جنبه عینی وبیرونی دارند وخارج ازذهنیت انسان نیزبه صورت مستقل وجوددارند.

21-کنشی فردی مثال بزنید که با حضور اعضای خانواده به کنش اجتماعی تبدیل می شود؟

شنیدن موسیقی در منزل وقتی تنها بودم کنش فردی محسوب می شود ولی وقتی پدر و مادرم به منزل آمدند باتفاق به شنیدن آن پرداختیم وحین شنیدن با ابراز هیجان برکنش های یکدیگر تاثیر گذاشتیم.

22-کنشی مثال بزنید که حضور دیگران در چگونگی اجرای آن موثر باشد؟

چگونگی اجرای نماز فرادای بانماز جماعت تفاوت دارد.زیرا در نماز جماعت به علت هماهنگی با امام جماعت زمان ادای نماز تحت کنترل فرد نیست.

23-در فضای اجتماعی کلاستان چه رابطه ای بین آرمان های اجتماعی ،ارزش ها،هنجارهاوکنش های اجتماعی وجود دارد؟

آرمان علم آموزی ما با ارزش تفکر و هنجار سکوت در کلاس مطابقت دارد وموجب می شود حین تدریس معلم به دانش آموزان دیگر اجازه ی صحبت غیردرسی ندهیم.

24-هنجار ها و ارزش ها با نقش های اجتماعی چه رابطه ای دارند؟

هر نقشی مجموعه ای از انتظارات و حقوقی است که متناسب با ارزش هاومقررات جامعه تعریف می شود و اگر ارزش های جامعه تغییر کندمقررات و نقش های اجتماعی تغییر میکند.بنابراین یک نقش در دو جامعه ممکن است وظایف و حقوق متفاوتی داشته باشد.

25-آیا ممکن است هنجار های نقشی در دو جامعه ی متفاوت یکسان باشد؟

بله،برخی از ارزش ها جنبه ی جهانی دارندبنابراین صرف نظر از تفاوت های اجتماعی تمام جوامع از آن هنجار پیروی می کنند.مانندنظم وترتیب

26- در چه صورتی ممکن است هنجاری نا به هنجار شمرده شود؟

در صورتی که ارزش های دو جامعه متفاوت باشند ممکن است هنجاری در یکی از آن ها بهنجار و در جامعه ی دیگر نا بهنجار باشد مانند حجاب و برخی از مواد خوراکی.(رعایت حجاب چادر ومقنعه درایران هنجارودراروپا نابهنجاراست.)

27- تا چه سطحی جامعه حاضر به کنترل اجتماعی هنجار است؟

هرچه ارزشی در جامعه از اهمیت بیشتری برخوردار باشد هنجار های آن بیشتر کنترل می شود ودر صورت هنجار شکنی مجازات بیشتری به دنبال دارد.

ارزش توسعه ی فرهنگی با چه نوع هنجارهایی در زمینه ی خانوادگی ،اقتصادی و اجتماعی سازگاری دارد؟
احکام دینی از دوران طفولیت به کودکان آموزش داده شود و نظم،کمک به یکدیگر ،برنامه ریزی کردن،هماهنگ بودن به صورت هنجار های پذیرفته شده ی خانواده ها ،مدارس و نظام اقتصادی باشدتا از نظر فرهنگی امکان تعالی و توسعه فراهم شود.

نظامی مثال بزنیدکه هنجار ها وکنش های اجتماعی آن با یکدیگر متناسب باشد؟

کلاس درس جامعه شناسی ما مقررات انضباطی خوبی دارد از جمله حین پاسخ گویی دانش آموزی دیگران صحبت نمی کنند.

کنشی مثال بزنید که جنبه اجتماعی داشته باشد و رفتار دیگران در آن تاثیرگذار باشد؟

لباس پوشیدن برای خروج از منزل چون حضور دیگران موجب تغییر وضعیت ما می شود

هنجارهای اجتماعی چه رابطه ای با کنش اجتماعی و ارزش های اجتماعی دارد؟

هنجارها شیوه های انجام کنش اجتماعی هستند و به کمک هنجارها به ارزش های اجتماعی می رسیم اگر ارزش ها عوض شوند هنجارها و کنش های اجتماعی تغییر می کند.

هنجارها و ارزش های چه رابطه ای با نظام های اجتماعی و نقش های اجتماعی دارند؟

هر نظام اجتماعی از مجموعه‌ی نقش ها بوجود آمده است که این نقش ها بر اساس هنجارها و ارزش که با یکدیگر ارتباط برقرار می کند.

خلاصه درس 3

جهان :مجموعه های بزرگ
جهان اجتماعی:مجموعه پدیده های اجتماعی
می توان جهان اجتماعی رابایک ارگانیسم مقایسه کرد.(شباهت،تفاوت)
شباهت:ازاعضای مختلف تشکیل شده اند. منظم اند.
تفاوت: درموجودات زنده عضویت ونظم تکوینی(غیرارادی)وغیرآگاهانه است وتغییرات غیرارادی وناآگانه است.(درجهان اجتماعی عضویت ونظم ارادی وآگاهانه است واعضاازتعریف نقش خودآگاه هستند.یعنی ازوظایف وحقوق نقش شان آگاه اند.)
جهان اجتماعی اعتباری است.(برمبنای آگاهی عمومی ومشترک شکل می گیرد.)ازنسلی به نسل دیگرازطریق فرهنگ انتقال می یابد.(ولی ارگانیسم غریزی وژنتیکی است.)
اگر فرهنگ جامعه حفظ نشودیا به نسل های بعدی منتقل نشود،آن جامعه دگرگون می شود.

تمام پدیده های اجتماعی متعلق به جهان اجتماعی اند.برخی ازپدیده های طبیعی هم جزءجهان اجتماعی اندزیرادرکنش های اجتماعی تاثیرمی گذارند.مثلا خشکسالی وزلزله درکنش های اجتماعی تاثیرگزارهستند

جهان اجتماعی وجهان طبیعی رابطه متقابل دارند.
جهان طبیعی جهان اجتماعی
موجودات ماورای طبیعی (مانند فرشتگان)نیز به واسطه تاثیری که برکنش های اجتماعی دارندجزءجهان اجتماعی هستند.
باورود پدیده های جدیدبه جهان اجتماعی،جهان اجتماعی گسترش می یابد.

سوالات درس سه

مفاهیم جهان وجهان اجتماعی راتعریف کنید:پاسخ: مجموعه های بزرگ جهان نامیده می شوند. مجموعه پدیده های اجتماعی جهان اجتماعی راشکل می دهند.
موجودزنده (ارگانیسم)با جهان اجتماعی چه شباهت هایی دارد؟پاسخ: 1-ازاعضاءواجزای متفاوتی تشکیل شده اند. 2- اجزا واعضای هریک ازآنهابه یکدیگروابسته اند. 3- اعضای هریک برای حفظ بقای کل عملی انجام می دهند. 4- اعضای هریک دارای هدف،نظم وچینش خاصی هستند. 5- تغییرهریک ازاجزاء موجب تغییرسایراجزاءمی شود.
موجودزنده (ارگانیسم)با جهان اجتماعی چه تفاوت هایی دارد؟پاسخ:عضویت موجودات زنده ونظم انها تکوینی است(ارادی وآگاهانه نیست.)ولی عضویت انسان ها درجهان اجتماعی بااراده وآگاهی همراه است وتوسط انسان ها قرارداد واعتبارمی یابد.
یکی ازویژگی های مهم جهان اجتماعی چیست؟ پاسخ: نظم
جهان اجتماعی با یک بازی گروهی چه شباهت هایی دارد؟پاسخ:1-عضویت افرادمختلف2- تعریف نقش هاتوسط افراد3- وجودآگاهی مشترک بین اعضا4- آشنایی اعضاءبا مقررات ،وظایف وانتظارات.
جهان اجتماعی چگونه طی نسل ها تداوم می یابد؟پاسخ: ازطریق آموزش وانتقال فرهنگ ازنسلی به نسل دیگر
فرهنگ چیست؟پاسخ:آگاهی های مشترک که برمبنای آن جهان اجتماعی وزندگی اجتماعی شکل می گیرد.
جهان اجتماعی چگونه دگرگون می شودیافرو می ریزد؟پاسخ:هرگاه یک نسل نتواند فرهنگ خودراحفظ کندیانتواندآن رابه نسل بعد منتقل سازد.
چه بخش هایی ازفرهنگ توسط خانواده منتقل می شود؟پاسخ:بخش های غیررسمی فرهنگ توسط خانواده منتقل می شود.
چه بخش هایی ازفرهنگ توسط مدرسه منتقل می شود؟ پاسخ:بخش های رسمی فرهنگ توسط مدرسه انتقال می یابد.
فرهنگ چگونه منتقل می شود؟ پاسخ:ازطریق آموزش عقاید،ارزش ها،هنجارها،تکالیف نقش ها وانتظارات جامعه ازنسل فعلی به نسل آینده
جهان اجتماعی چگونه گسترش می یابد؟ پاسخ:
براساس چه معیاری پدیده های اجتماعی راازپدیده های غیراجتماعی تشخیص دهیم؟ پاسخ:اراده ،آگاهی وتاثیری که برزندگی اجتماعی انسان هادارد.پدیده ای که به شکلی درزندگی وکنش انسان ها تاثیرگذارباشد آن پدیده،اجتماعی است ،هرچندظاهرا طبیعی ومستقل ازوجودآدمی باشد.
چگونه یک پدیده ی طبیعی درجهان اجتماعی راه می یابد؟ پاسخ:وقتی یک پدیده ی طبیعی به نوعی زندگی اجتماعی انسان راتحت تاثیرخودقراردهدوموجب ایجادکنش ها وپیامدهای ارادی انسان ها شود.
آیا جهان طبیعی برجهان اجتماعی تاثیرگذاراست؟ مثال بزنید. پاسخ:بله ممکن است پدیده های طبیعی انسان رابه واکنش وتغییرات کنش وادارد. مثلا وقوع زلزله موجب تغییرات گسترده درکنش ها،نقش ها وارتباط های انسان ها بایکدیگرمی شود.
شناخت خداوندوجهان ماوراء چگونه برجهان اجتماعی تاثیرمی گذارد؟ پاسخ:
آیاجهان اجتماعی برجهان طبیعی تاثیرگذاراست؟ مثال بزنید. پاسخ:بله انسان ها با کنش های خودبه حفظ جهان طبیعی یا تخریب جهان طبیعی کمک می کنند.
کلان ترین پدیده ی اجتماعی چیست؟ پاسخ: جهان اجتماعی
هویت جهان اجتماعی برچه مبنایی قراردارد؟پاسخ:جهان اجتماعی برمبنای فرهنگ آن جامعه شکل می گیرد.
منظورازپدیده های اعتباری چیست؟ مثال بزنید. پاسخ:پدیده هایی هستندکه درذهن انسان اعتبارمی یابندوتوسط انسان ها به صورت یک قرارداداجتماعی ایجادمی شوند.مثلا پدیده های صلح،امنیت،آرامش،عدالت توسط انسان ها وقرارداداجتماعی شکل می یابند.
منظورازپدیده های تکوینی چیست؟ مثال بزنید. پاسخ:پدیده هایی که مستقل ازذهن واعتبارانسان ها وجوددارند.وجودآنهابا آگاهی واراده انسان شکل نیافته است.
آیا ممکن است پدیده های تکوینی به جهان اجتماعی راه یابند؟ مثال بزنید. پاسخ:بله اگر پدیده ای که خارج ازاراده وآگاهی انسان شکل یافته درکنش های اجتماعی انسان موثرواقع شودبه درون جهان اجتماعی انسان ها واردشده است.
پدیده ای طبیعی مثال بزنیدکه برای عده ای جنبه ی اجتماعی داشته باشد وبرای عده ای جنبه ی اجتماعی نداشته باشد. پاسخ:مثلا رودخانه می سی سی پی درآگاهی مردم شهرمان قرارندارد وزندگی ما راتحت تاثیرقرارنمی دهدولی زندگی اجتماعی مردم کشورآمریکا راتحت تاثیرقرارمی دهدودرجهان اجتماعی آنهاوجوددارد.

25-یکی از جهان های اجتماعی اطراف خود را با جهان طبیعی مقایسه کنید؟ پاسخ:

همان طور که بدن آدمی ازدستگاه های مختلفی تشکیل شده واین دستگاه ها بایکدیگر رابطه متقابل دارند وهرکدام از اجزای کوچکتری تشکیل شده اند،جهان اجتماعی اطراف من نیز از نظام هاونهادهای کوچکتر اقتصادی، سیاسی، آموزشی و خانواده تشکیل شده وهر کدام ازآن ها اجزای کوچکتری دارند وهریک ازاین خرده نظام ها بادیگری رابطه متقابل دارند وتغییرهر جز موجب تغییر سایر اجزا می شود.

26-چگونه فرهنگ به ایجاد جهان اجتماعی می پردازد؟ پاسخ:

فرهنگ شناخت های مشترکی است که موجب می شود براساس آن افراد بایکدیگر رابطه برقرار کنند وهربار ارتباط بین اشخاص باورهای مشترکی را ایجاد کند، فرهنگ هویت وآگاهی مشترک جهان اجتماعی است.

27-جهان اجتماعی دارای چه نوع ترکیب هایی از نظر روابط بین اعضا ست؟ پاسخ:

اجزای تشکیل دهنده ی جهان اجتماعی یک رابطه ی مستقیم و رودررو دارند که ترکیبی مکانیکی است ولی ارتباطی اعتباری وغیرمستقیم نیز بین آنهاست.مثلا رابطه ای که با گذشتگان با آیندگان داریم.

28-منظور ازهویت اعتباری چیست؟ پاسخ:

هر گروه اجتماعی مجموعه ویژگی هایی دارد که فراتر از ویژگی های تک تک آنهاست ویک اعتبار جدید وارادی است که به وجود می آید. مثلا کلاس درس فراترازجمع فیزیکی عده ای ازافراداست.

29-چرا جهان اجتماعی اعتباری است؟ پاسخ:

چون جهان اجتماعی با اراده ،قرارداد و توافق جمعی به وجود می آید وهر فرد براساس مزایا(حقوق) وتکالیف آن جهان اجتماعی عضو می شود.

30-شیوه های انتقال فرهنگ توسط خانواده های گذشته با خانواده های امروز چه تفاوت هایی دارد؟ پاسخ:

خانواده های قدیم بخش عمده ی تولیدوانتقال فرهنگ را برعهده داشتند ولی امروز ازطریق آموزش های رسمی ،فناوری های ارتباطی جدید وتنوع گروه های اجتماعی بخش کمی ازفرهنگ توسط خانواده ها منتقل می شود.

31-نظام اجتماعی چگونه شکل میگیرد؟ پاسخ:انسان ها به کمک یکدیگر روابط اعتباری به وجود می آورند تا یک نظام اجتماعی شکل گیرد .مثلا افرادی ازگوشه وکنار شهر قرداد هایی مانند: دانش آموزی ، معلمی ،مدیری و... به وجود می آورند تا نظام اجتماعی مدرسه شکل گیرد.

32-چگونه فرهنگ به ایجاد جهان اجتماعی می پردازد؟ پاسخ:فرهنگ موجب میشود انسان هابتوانند با یکدیگر رابطه برقرار کنند وازجمع ارتباطشان جهان اجتماعی شکل گیرد.

33- چگونه فرهنگ انتقال میابد؟ انتقال فرهنگ چه تاثیرات اجتماعی دارد؟ پاسخ:فرهنگ ازنسلی به نسل دیگر ازطریق خانواده نظام آموزشی رسانه ها وگروه های اجتماعی انتقال میابد با انتقال فرهنگ جهان اجتماعی بازتولید میشود.

34- پدیده‌ای طبیعی در شهرستان محل زندگی خود مثال بزنید که درون جهان اجتماعی مردم قرار داشته باشد و دلیل ورود این پدیده به زندگی اجتماعی مردم را تجزیه وتحلیل کنید؟ پاسخ:

مثال : رشته کوه ؛ چون با جلوه های دیدنی و زیبایی که دارد موجب جلب گردشگر به شهرستان شده و مشاغل جدید به وجود اورده است و سکونت‌گاه عدهای از مردم شده است .

35 - جهان اجتماعی شما در حال حاضر با جهان اجتماعی پنج سال قبل زندگی‌تان چه تفاوت ‌هایی دارد؟ پاسخ:

اینکه دوستان بیشتری دارم ، نقش‌های اجتماعی جدید پذیرفته‌ام ، وظایف و حقوق نقش‌هایم افزایش یافته است روابط اجتماعی‌ام پیچیده تر شده است ف به ارزش‌های بیشتری اعتقاد دارم ، هنجار‌های بیشتری رعایت می‌کنم ، ارتباطاجتماعی مجازی دارم ، بر افرابیشتری اثر می‌‌گذارم و از افراد بیشتری اثر می‌پذیرم و در یک کلام جهان اجتماعی‌‌‌ام گسترده‌‌‌تر شده است .

36- چگونه می توان پدیده های جهان طبیعی و فراطبیعی را جزء جهان اجتماعی به کار برد؟ پاسخ:

پدیده ها تا زمانی که در زندگی اجتماعی انسان ها اثر داشته باشند ، و موجب ارتباط انسان ها شوند جزء جهان اجتماعی محسوب می شوند.مانند: جنگل ها ، بیابان ، فلزات (طبیعی) ایمان ، آخرت ، روح ، افسانه (فراطبیعی)

37 - چرا بیابان‌‌‌ها و کوه‌ها می توانند در جهان اجتماعی قرار گیرند ؟ پاسخ:

چون این پدیده های طبیعی در شکل روابط و کنش‌های اجتماعی بر نقش‌های اجتماعی و زندگی اجتماعی تأثیر گذارهستند، می‌توانند درون جهان اجتماعی قرار گیرند .

38-پدیده های زلزله ، خشکسالی و آب و هوا چگونه درون جهان اجتماعی قرار می گیرند؟ پاسخ:

از جهتی که موجب برقراری ارتباط انسان ها و تغییر شیوه ی زندگی مردم می شود ، درون جهان اجتماعی می باشد.

39-جهان اجتماعی چگونه بسط می یابد؟ پاسخ:

انسان ها از طریق تجسم ذهنی و تحت تاثیر قرار گرفتن پدیده ها جهان اجتماعی خود را گسترش می دهند مثلا تا زمانی که انسان پدیده ی الکتریسیته را نمی شناخت جزء جهان اجتماعی او نبود.

40-چرا شناخت خداوند و فرشتگان جزء جهان اجتماعی محسوب می شود؟ پاسخ:

چون ارزش ها و آرمان های جهان اجتماعی انسان ها را تغییر می دهد.

41- قنات با آب و هوای ایران چه ارتباطی دارد و دارای چه ابعاد اجتماعی می باشد ؟ پاسخ: باتوجه به نیمه بیابانی بودن ایران وکمبود آب ، ایرانیان قنات را ابداع کردندکه درزندگی اجتماعی وروابط مردم تاثیرگذاربوده است .قنات درایران موجب شکل گیری شبکه ای ازروابط اجتماعی وفرهنگ سخت کوشی ، تعاونی وهمیاری شده است.

42- چگونه پدیده های گذشتگان و آیندگان درون جهان اجتماعی قرار می گیرند؟ چرا؟ پاسخ:عبرت گرفتن از سرنوشت دیگران درزندگی اجتماعی ما تاثیر دارد .( گذشتگان ) تلاش می کنیم مایه ی عبرت دیگران نشویم ( پس با آیندگان ارتباط وتاثیر متقابل اجتماعی داریم .)

خلاصه درس 4

جهان اجتماعی ازاجزای مختلفی (پدیده های اجتماعی)تشکیل شده است که این اجزاازنظراندازه ودامنه درطیفی ازخردتا کلان تقسیم می شوند.
کلاس. مدرسه . اداره آموزش وپرورش.اداره کل. وزارت آموزش وپرورش.نظام آموزشی .(خردتاکلان)
فایده تقسیم بندی پدیده های اجتماعی به خرد وکلان چیست؟بهترمی توان به تحلیل آن پدیده پرداخت.(میزان اثرگذاری واثرپذیری آن پدیده ،علل به وجودآمدن پدیده ومیزان اثرگذاری بردیگرپدیده ها رابهترمی توان تشخیص داد.)
تمام پدیده های اجتماعی دارای معناهستند.برخی بعدمحسوس ترومادی تری (عینی)دارند،(مانند راه رفتن ،ساختمان تجاری و..)برخی بعدذهنی بیشتری دارند.(مانند فکرکردن،عقیده،ارزش) بعدذهنی ازاهمیت زیادی برخورداراست.(چون تا ذهن روشن نشودآگاهی وهویت شکل نمی گیرد.)

لایه های جهان اجتماعی: لایه های سطحی:نقش حیاتی واساسی ندارند.به آسانی تغییرمی کنند.اثرات محدودی دارند.باحذف یا تغییرآنها تداوم جهان اجتماعی ادامه می یابد وتحولی صورت نمی گیرد.(مانند هنجارها ونمادها)
لایه های عمیق وبنیادین:به آسانی تغییرنمی کنند.اگرحذف شوند ،جهان اجتماعی فرو می ریزد.تاثیرات همه جانبه وفراگیردارند.(عقاید وارزش ها)
عمیق ترین لایه :باورنسبت به اصل جهان
هنجارها ونمادها برمبنای ارزش ها وعقایدهستند وعقاید وارزش ها برمبنای نگاه به اصل جهان

نهادهای اجتماعی : مجموعه ای ازعقاید،ارزش ها،هنجارها ونمادهایی که برای رفع نیازهای معینی درجهان اجتماعی به وجودمی آیند.
هرنهاداجتماعی شیوه قابل قبولی برای تامین نیازهای افراد دارد.
مهم ترین نهادهای اجتماعی: خانواده،تعلیم وتربیت،سیاست واقتصاد
نهادها مرکز اصلی جهان اجتماعی اند.

سوالات درس 4:

جهان اجتماعی ازچه اجزایی تشکیل شده است؟پاسخ:جهان اجتماعی از لایه های عمیق مانند فرهنگ،آرمان اجتماعی،عقاید وارزشهای اجتماعی ولایه های سطحی مانند نمادها وهنجارهاومدها تشکیل شده است همچنین ازمنظری دیگر دارای ابعاد خردیاکلان ،ابعاد ذهنی وعینی است.
پدیده های اجتماعی رابراساس چه مبانی می توان تفکیک کرد؟پاسخ:1-بر اساس اندازه ودامنه(کلان وخرد ومیانه ی این دو) 2- ذهنی وعینی ومیانه ی این دو3- لایه های عمیق وبنیادین ولایه های سطحی
پدیده های اجتماعی زیررابراساس اندازه ودامنه به ترتیب ازخردبه کلان تفکیک کنید:دانش آموز،مدرسه،کارخانه،فرهنگ،کشور،شهر،اداره،کتاب،حکومت،هنجار،کنش،نظام آموزشی

1-دانش آموز/کنش/کتاب/هنجار 2- مدرسه/اداره/کارخانه3-شهر/نظام آموزشی/حکومت4-فرهنگ/کشور

(نقش اجتماعی به عنوان یک پدیده ی اجتماعی درنظرگرفته می شود.)

تقسیم بندی پدیده های اجتماعی به خرد وکلان چه فوایدی دارد؟پدیده های اجتماعی اثرگذارواثرپذیرهستندوقتی آنهارابراساس اندازه ودامنه تقسیم می کنیم بهترمی توانیم نحوه ارتباط وتاثیرگذاری وتاثیرپذیری آنها رابررسی کنیم مثلا یک پدیده مانندخودکشی درسطح فردی،موردی وخرد روی داده است یا درسطح اجتماعی بروز کرده است . یا پدیده ی بیکاری درسطح فردی بررسی می شودیادرسطح منطقه ای یا درسطح کشوری یا بین المللی.یا پدیده ی یادگیری وآموزش درسطح مدرسه یا منطقه یا استان یا کشور بررسی می شود ونحوه ارتباط ونظارت بین اجزاءازنظر دامنه واندازه مورد توجه قرارمی گیرد.
آیاتمام پدیده های اجتماعی هویتی معنایی وذهنی دارند؟پاسخ:بله تمام پدیده های اجتماعی درذهن انسان اعتباروهویت می یابند.
پدیده های اجتماعی زیررابراساس بعدذهنی ومعنایی وبعدعینی(محسوس ومادی)تفکیک کنید: عشق،نظم،قوانین،فرهنگ،ارزش ها،هنجارها،موسیقی،لذت موسیقی،برنامه کلاسی،معرفت،تابلوهای رانندگی،

(تابلوها،برنامه کلاس) (هنجارها،موسیقی،قوانین) (فرهنگ)(نظم،ارزش ها،معرفت،لذت موسیقی،عشق)

درجهان اجتماعی کدام یک ازابعاد عینی یا ذهنی پدیده های اجتماعی مهم ترهستند؟ چرا؟پاسخ:پدیده های ذهنی مهم ترند.زیرا تاذهن روشن نشودوآگاهی به وجودنیایدهویت ،عمل وعینیت شکل نمی گیرد.ذهنیت فقط محسوس انسان است ولی عینیت درسایرموجودات نیزمشاهده می شود.
آیا هم اجزای جهان اجتماعی از اهمیت یکسانی برخوردارند؟خیر پدیده های ذهنی مهم ترندزیرا تاپدیده ی ذهنی شکل نگیرد پدیده های عینی به وجودنمی آیند.تا آگاهی شکل نگیرد عملی عینیت نمی یابد.مثلا تا نسبت به توانایی های خودآگاه نشویم حرکتی درجهت به کارگیری آنها نخواهیم داشت.
منظورازلایه های عمیق وبنیادین جهان اجتماعی چیست؟ مثال بزنید.پاسخ:بخش هایی ازلایه های جهان اجتماعی که تاثیرگذار وتعیین کننده اندلایه های عمیق هستندتاثیرات همه جانبه وفراگیردرجهان اجتماعی دارندوکمترتغییرمی کنند ولی اگرتغییرکنندباتغییراین لایه ها جهان اجتماعی نیزدگرگون می شود.مانندآرمان،عقاید وارزش های اجتماعی یک جهان اجتماعی
منظورازلایه های سطحی جهان اجتماعی چیست؟ مثال بزنید.پاسخ: .لایه های سطحی جهان اجتماعی تاثیرات محدودتری دارند،بیشترتغییرمی کنندونقش حیاتی واساسی درجهان اجتماعی ندارندمانند هنجارها،نمادها ، مدها
پدیده های اجتماعی زیر درکدم یک ازلایه های عمیق یا سطحی جهان اجتماعی قرارگرفته اند؟ارزش ها،هنجارها،شیوه آشپزی،سبک معماری،فرهنگ،مقررات،عقاید،مدل لباس،مراسم خواستگاری،مراسم عزاداری ،مدروز،جشن فارغ التحصیلی،سرودملی پاسخ: (لایه های عمیق:ارزش ها،فرهنگ ،عقاید)(لایه های سطحی:هنجارها،شیوه آشپزی،سبک معماری،مقررات،مدل لباس،مراسم خواستگاری وعزاداری،مدروز،سرودملی وجشن فارغ التحصیلی)
درچه صورتی جهان جتماعی دچار تحول می شود؟پاسخ : درصورتی که تغییرلایه های سطحی به لایه های عمیق نفوذکند وموجب تغییربنیادین عقایدوارزش های یک جامعه شود.
درعمیق ترین لایه های جهان اجتماعی کدام عقاید قراردارد؟پاسخ:عقایدمربوط به اصل جهان وجایگاه انسان درآن.عقاید مربوط به مرگ وزندگی. عقایدمربوط به هستی شناسی
نهاداجتماعی راتعریف کنید: پاسخ:مجموعه ای ازعقاید،ارزش ها،هنجارها ونمادهایی که برای رفع نیازهای معینی ازافرادوجهان اجتماعی باشیوه قابل قبولی به وجودمی آید.
مفهوم نهادهای اجتماعی درچه صورتی معنامی یابند؟پاسخ:وقتی اجزاولایه ای جهان اجتماعی رادرارتباط باهم درنظربگیریم وروابط بین لایه های اجتماعی رابررسی کنیم.
نهادهای اجتماعی مهم هرجامعه رانام ببرید: پاسخ: خانواده،آموزش،سیاست،اقتصاد
برای هرکدام ازنهادهای اجتماعی مهم جامعه چندنمادنام ببرید:پاسخ:برای خانواده حلقه ازدواج،سندازدواج،جهیزیه،دسته گل عروس نمادمحسوب می شوند.برای نهادتعلیم وتربیت(نهادآموزشی) برنامه کلاس،دفتر وقلم وامتحانات،نمره،زنگ مدرسه نمادمحسوب می شوند. برای نهاداقتصاد: پول،اسنادبانکی،نمودارهای عرضه وتقاضا و..شاخص ها ومتغییرهای اقتصادی نمادمحسوب می شوند.برای نهادسیاست: پرچم وعکس رهبران وسرودملی نمادمحسوب می شوند.
هرکدام ازنهادهای اجتماعی مهم جامعه (خانواده،آموزش،اقتصادوسیاست)برای جهان اجتماعی که اثرات مهمی خواهندداشت؟ پاسخ:نهادخانواده:تولیدنسل(ایجادنیروی انسانی)،جامعه پذیری. نهادتعلیم وتربیت(آموزشی): جامعه پذیری،آموزش نیروی انسانی. نهاداقتصاد: تامین نیازهای مادی،رفاه اقتصادی. نهادسیاست: حفظ تعادل جهان اجتماعی کل،امنیت،برنامه ریزی وسیاست گذاری
چرانهادهای اجتماعی در جهان های اجتماعی انواع متفاوتی دارند؟پاسخ:چون نیازهای هرجهان اجتماعی می تواندبانیازهای دیگرجوامع متفاوت باشدبنابراین نهادهایی هم به به وجودمی آورند بایکدیگرمتفاوت هستند.

20 -پدیده های ذهنی، عینی،خرد وکلان ازکلاس درس خود بنویسید؟

بخاری کلاس:عینی خرد امتحان درسی:ذهنی خرد

کل کلاس:عینی کلان موفقیت تحصیلی: ذهنی کلان

21 - مثالی بزنید که نشان دهد پدیده های مربوط به نهادهای خانواده، اقتصادی، سیاسی وآموزش بریکدیگر تاثیر دارند؟

براساس تصمیم نهادسیاسی دختر وپسر باید درمحضر رسمی خطبه ی عقد خود را ثبت کنند تا خانواده تشکیل شود.نهادخانواده با زاد ولد نیروی انسانی در اختیار نهاد آموزشی قرار می دهد تا با آموزش نیروی انسانی متخصص در اختیار نظام اقتصادی قرار گیرد ونهاد اقتصادی با پرداخت مالیات بودجه ی نظام سیاسی را تامین کندونهادسیاسی برفعالیت های دیگرنهادها نظارت می کند.

22-تغییر لایه های جهان اجتماعی در زندگی مردم چه تاثیری دارد؟

اگر لایه های سطحی فرهنگ تغییر کند روابط اجتماعی، عقاید وارزش ها تغییرچندانی نخواهد داشت ولی اگر لایه های بنیادی وعمیق فرهنگ تغییر کنند (حذف شوند یا تبدیل شوند) کل جهان اجتماعی دگرگون می شود .

23-نماد ها چگونه بوجود می آیندوچگونه تغییر می کنند ؟

نماد ها نشانه هایی هستند که پیام ها ،مفاهیم ومعانی را منتقل می کنند .بنابراین اگر شرایط محیطی و اجتماعی جامعه از نظر کمی و کیفی تغییر کنند .نماد ها هم تغییر می کنند و اگر این تغییرات ادامه دار باشند .به تدریج ارزش های جدیدی بوجود آمده و ارزش های قبلی تغییر می کند .

- برای هریک از نهاد های جامعه یک پدیده اجتماعی ذهنی ویک پدیده اجتماعی عینی بنویسید؟1. آموزشی :عینی: معلم. ذهنی :پیشرفت تحصیلی 2. خانواده : عینی:پدر .ذهنی میانه:ارتباط اجتماعی ذهنی : عشق خانوادگی 3. سیاسی : عینی :کلانتری . ذهنی میانه: سیاست گذاری. ذهنی:امنیت4. اقتصادی : عینی :پول . ذهنی میانه: عرضه ذهنی:بیت کویین
- پدیده های اجتماعی راتقسیم بندی کنید؟ 1. ازنظر اندازه ودامنه (خردو کلان) 2. ازنظر عینی وذهنی (حسی وغیرحسی)
چه برداشتی ازمفهوم نماددارید؟ نشانه هایی که به کمک آن معنی ومفهومی را منتقل می کینم نماد می گویند. مثلا هیس به معنای ساکت بودن است.
27 - پدیده های اجتماعی را نام ببرید که مربوط به هر یک از نهادهای اصلی جهان اجتماعی باشد.
1-نهاد خانواده که پدیده هایی مانند ازدواج ، طلاق ، مراسم خواستگاری ، تولد ، سالخوردگی و کودکی مربوط به آن است.2-نهادسیاسی که پدیده های اجتماعی مانند امنیت ، عدالت ، نظم ، برخورداری از قانون ، سیاست گذاری و... مربوط به آن است3-نهاد آموزشی که پدیده های اجتماعی تعلیم و تربیت ، جامعه پذیری ، فرهنگ پذیری ، مدرک تحصیلی ، مدرسه ف دانشگاه ، امتحان ، کارنامه ی تحصیلی و... مربوط به آن می شود.4-نهاد اقتصادی که شامل تورم ، عرضه و تقاضا ، مبادله ی کالا ، بانکداری و.... مربوط به آن می شود.
28 -پدیده های اجتماعی از نظر اندازه و دامنه چگونه تقسیم می شوند؟
مثال بزنید.1-پدیده های اجتماعی خرد مانند هنجارها ، کنش های اجتماعیی افراد ، گروه های کوچک2-پدیده های اجتماعی کلان که پدیده های بزرگ و وسیع را بررسی می کند مانند آرمان ها ، عقاید و فرهنگ ، سازمان ها ، ملت ، نظام اجتماعی کل 3-پدیده هایی با دامنه ی متوسط که بین دو بخش قبلی قرار می گیرد مانند نظام های اجتماعی کوچک مانند خانواده
31 -پدیده ها ی اجتماعی از نظر هویت به چند دسته تقسیم می شوند؟
1-عینی که محسوس و قابل دریافت حسی است مانند جنگ ، تصادف ، معماری ، لباس پوشیدن ، هدیه دادن و ...2-پدیده های ذهنی که بیشتر جنبه ی نامحسوس و درونی دارد مانند قانون ، عقاید ، آرمان ها ، ارزش ها ، فرهنگ و...(البته برخی از پدیده های اجتماعی بین این دو هستند یعنی هم جنبه های ذهنی و هم عینی دارند مانند اینترنت ،فرهنگ،قوانین رقابت ، فناوری ، مد و صلح) (فرهنگ به دلیل میانه دهنی وعینی قرارداردکه بسیاری ازمصادیق آن مانندشیوه های معماری،پوشش وتغذیه و... مستقیما قابل رویت هستند وبرخی مانند ارزش ها وعقاید وآرمان ها قابل دریافت عینی نیستند وکاملا دهنی هستند.)
32 -لایه های جهان اجتماعی به چند بخش تقسیم می شوند برای هر یک مثال بزنید.
1-لایه های عمیق و بنیادی جهان اجتماعی:لایه هایی هستند که در سطح کل جهان اجتماعی تأثیرگذار هستند و تأثیرشان بسیار مهم و تعیین کننده است مانند نظام خانواده ، نظام تعیم و تربیت ، اصول دین2-لایه های سطحی جهان اجتماعی:لایه هایی هستند که نقش حیاتی و اساسی ندارند و امکان تغییر بیشتری دارند و در صورت تغییر یا حذف آنان تغییر عمده ای در جامعه به وجود نمی آید مانند آداب ازدواج ، مراسم به خاک سپاری مردگان ، لهجه ها و آداب محلی ، بازی های گروهی ، مراسم جشن تولد و ...

33- چند نماد که در چند دهه ی اخیر در جامعه ی ایران بوجود آمده است را بنویسید.

.نمادهای گفتاری ونوشتاری مانند گیرداده ، کیلیک کرده ، سه شده ، تابلو شده ، قزمیت ، پاچه خواری ، اشاره ی انگشت شصت،لایک،

خلاصه درس 5:

جهان های اجتماعی واحدنیستند،متنوعند.چون آگاهی ها وکنش ها متفاوت اند.
جهان اجتماعی جمع جامعه وفرهنگ است،بنابراین طبیعتا تنوع دارند.
جهان های اجتماعی برهم اثرمی گذارندوارتباط دارندولی درطول هم نیستند وازمسیرگریزناپذیر حرکت نمی کنند.
انسان ها دربرابر فرهنگ انتقالی نسل قبل منفعل نیستندبلکه فعال اند.با اراده درآن تغییرایجادمی کنند.
تغییرات سطحی جهان اجتماعی :تغییردرلایه های سطحی ودرون یک جامعه(هنجارهاونمادها) هویت جهان اجتماعی حفظ می شود.
تغییرات عمیق جهان اجتماعی:تغییردرلایه های عمیق که هویت جهان اجتماعی رادگرگون می کند(تغییردرآرمان واعتقادات وارزش های اصلی)(مثلا:تبدیل ایران باستان به ایران اسلامی)
الگوی حرکت وپیشرفت تک خطی(جهان های درطول هم):همه جهان های اجتماعی شبیه یکدیگرندومسیریکسانی راطی خواهندکرد.عقب مانده هابایدالگوی پیشرفته ها رادرپیش بگیرند.
جهان های درعرض هم : جهان های اجتماعی متنوع اند وهرجهان اجتماعی ارزش ها وفرهنگ متناسب با خودرادارندومسیرهای متفاوتی راطی می کنند.
دردیدگاه جهان های درعرض هم ،جهان اجتماعی بادیگرجهان ها ارتباط فعال دارد وازتجارب آنها استفاده می کندبدون اینکه هویت خودراازدست بدهد. تجارب دیگران را بومی سازی می کند.(متناسب با شرایط خود تغییرمیدهد.)

سوالات درس 5

چراجهان های اجتماعی انسان ها یکسان نیستندومتنوعند؟پاسخ:چون آگاهی ،نیازها واراده انسان ها متفاوت است ،ارزش ها،عقاید وفرهنگ های متفاوت به وجودمی آید وچون فرهنگ ها متفاوت هستندجهان های اجتماعی هم متفاوت خواهندبود.
جهان اجتماعی مثال بزنیدکه مبتنی برتبعیض نژادی باشد؟پاسخ:درگذشته درکشورآفریقای جنوبی جهان اجتماعی برقراربودکه به آپارتاید می گفتند ودرآن بین ساهان وسفیدپوستان بسیارتبعیض وجودداشت.4میلیون سفیدپوست از تمامی امکانات شغلی برتر ومنافع مادی جامعه برخورداربودندو20 میلیون سیاه پوست کارگروازطبقات پایین جامعه محسوب می شدند.حتی پارک ها وسینماها به ورت ناعادلانه بین آنها تقسیم شده بود.

نمونه دیگر تبعیض نژادی در دوران جاهلیت پیش ازاسلام درجامعه عرب نشین وجودداشت که قبیله هایی ثروت مند وحاکم وبقیه طوایف ومردم تحت ستم وسلطه طبقه حاکم ثروت مندبودند.

تفاوت های میان جهان های اجتماعی برچه نوع تفاوت وتغییراتی است؟پاسخ:درجهان های اجتماعی برخی از تغییرات به وجودمی آید .گاهی تغییرات درلایه های سطحی جامعه(هنجارها،نمادها ومدها) به وجودمی آیدمثلا دررابطه با قوانین اجرایی ،تغییرات زبانی ولهجه،فعالیت های اقتصادی وآموزشی ولی گاهی تغییرات درلایه های عمیق وبنیادین جهان اجتماعی(عقاید،ارزش ها)به وجودمی آید.اگر لایه های عمیق ومحوری جهان اجتماعی تغییرکندجهان اجتماعی ،جهان دیگری خواهدشد.
چندنمونه تاریخی از تغییرات جهان اجتماعی درنوع عمیق ونوع سطحی ان بنویسید.پاسخ: مثلا وقتی ارزش ها وعقایدبت پرستی دردوران جاهلیت عرب به توحید وعبادت پروردگاریکتاجهان اجتماعی جدید اسلامی شکل گرفت.یعنی به صورت بنیادین جهان اجتماعی قبلی دگرگون شد وجهان اجتماعی جدیدی به وجود آمد.درلایه های سطحی به صورت مکرروپیوسته تغییراتی به وجودمی آید.نمونه آشکارآن تغییرنظام آموزشی است که هم اکنون دانش آموزان جدیدآن راپایه دهم می نامندیا رشداقتصادی ،تولیدکل،قیمت ها و...دریک جامعه هرسال نسبت به سال های دیگر افزایش یا کاهش می یابد و...
آیا جهان های اجتماعی ،تاریخ(سرنوشت وسرگذشت )یکسانی دارند؟پاسخ:خیر،گذشته ،اهداف،نیازها،سطح آگاهی و میزان اراده جوامع با یکدیگر متفاوت است.
نگاه تک خطی به تاریخ بشرچگونه است؟ پاسخ:همه جوامع ازراهی که طی می کنندشبیه یکدیگرند.همانطورکه موجودزنده مراحل یکسانی رادررشدخودطی می کندودوران تولد،طفولیت،کودکی،نوجوانی....پیری راطی می کند،جوامع نیز دوران تولد،کودکی تاپیری رادنبال می کنند وهمه یک مسیررامی گذرانند.همه جوامع دریک خط هستندفقط برخی جلوترند وبرخی عقب تر.جوامع عقب ترباید ازالگوهای جوامع جلوتراستفاده کنندتا ازوضعیت کنونی خود جلوترروند.(دیدگاه عده ای ازجامعه شناسان)
نگاه مردم شناسان به تفاوت های جهان های اجتماعی چگونه است؟ پاسخ: برخی ازجمله عده ای ازمردم شناسان معتقدندکه هرجهان اجتماعی فرهنگ وتمدن مناسب خودرابه وجودمی آوردوبراساس آرمان ها وارزش های خوددچارتحولات می شوند.برخی ازفرهنگ ها ماندگارترندوبرخی پس ازمدتی ازبین می روند.هرجهان اجتماعی مسیر وراهی مخصوص خودراطی می کندمثلا جهان اجتماعی غرب،جهان اجتماعی اسلام. جهان اجتماعی چین،جهان اجتماعی هند و...
نظریه استعماربا نظریه سیر تک خطی جوامع چه ارتباطی دارد؟ پاسخ:کشورهای استعمارگرنظریه سیرتک خطی جوامع رامطرح می کنند تا مردم این کشورها به فکرایجاد وانتخاب مسیری متفاوت درآینده خودنباشندوهمچنان ازآنها الگوبگیرند وادامه دهند آنهاباشندوتحت سلطه جوامع استعمارگرباقی بمانند.

9-چگونه به تنوع جهان های اجتماعی پی می برید ؟

هنگامی که جوامع مختلف در نقاط گوناگون جهان را بافرهنگ ها، ارزش ها،عقاید و هنجار های متفاوت مشاهده می کنیم.

10-جهان اجتماعی ما با جهان اجتماعی گذشتگان در چه زمینه هایی متفاوت است ؟

در ارزش ها ،باورها ، هنجار ها ،نمادها ،شناخت و اراده وکنش های اجتماعی متفاوت است.

11-جهان اجتماعی چگونه استوار می شود ؟

از طریق کنشگران فعال وتاثیر گذار که از طریق اراده برای انسان ها معرفت به وجود می آورند ومعرفت خلاقانه از طریق آموزش وتربیت ،انتقال می دهند .

12-ارزش های جهان اجتماعی اسلام را با ارزش های جامعه گروه تروریستی داعش مقایسه کنید ؟

جهان اسلام بر مبنای عدالت ، تقوا، برادری و برابری ولی گروه تروریستی حق حیات برای مخالفان قائل نیستند و دارای اندیشه های خودخواهانه ،شیطانی ،اساطیری و قوم مدارانه است .

13- تهاجم فرهنگی به دنبال کدامیک از تغیرات جهان اجتماعی است ؟

تهاجم فرهنگی به دنبال ایجاد تغییر در لایه های عمیق یک جهان اجتماعی است وتلاش می کند عناصر ثابت و محوری یک فرهنگ را تبدیل وتغییر دهد و هویت اصلی فرهنگ را نشانه می گیرد .

14-جهان اجتماعی مدرنیته با جهان اجتماعی سنتی چه تفاوت هایی دارند ؟

جوامع مدرنیته در لایه های سطحی به شدت به دنبال مد گرایی است و شیوه های معماری و پوشش و سایر جلوه های سبک زندگیشان با زندگی سنتی متفاوت است و لایه های عمیق و بنیادین این دو متفاوت است .مدرنیته به دنبال دنیا گرایی ، جهانی شدن بوده است و جهان سنتی ارزش های معنوی را دنبال می کند .

15- جهان اجتماعی مسیحیت در چه سطحی با یکدیگر تفاوت دارند .نمونه ذکر کنید ؟

در لایه های سطحی مانند زبان وادبیات ، هنر،تغذیه ،سرود ملی ونژاد با یکدیگر تفاوت دارند.

- چرا جهان اجتماعی باشکل های مختلف و فرهنگ های متفاوت وجود دارد؟ چون اراده وخواست انسان ها با یکدیگر متفاوت است وارزش ها وفرهنگ متفاوتی شکل می گیرد وشناخت انسان ها(معرفت ) متفاوت می شود.
- جهان اجتماعی چگونه شکل می گیرد؟ ازطریق فرهنگ شیوه ی ارتباط شکل می گیرد وبا کنش گری فعال انتقال میابد وجهان اجتماعی شکل می گیرد.
جهان اجتماعی ممکن است دچارچه نوع تغییراتی شوند؟ 1. تغییرات سطحی که درون جهان اجتماعی در غالب هنجار ها ونماد ها وجنبه های ظاهری فرهنگ مانند : پوشش مسکن تغذیه و... به وجود می آید 2. تغییرات عمیقی که در آرمان عقاید وارزش ها به وجود می آید وموجب می شود جهان اجتماعی را به جهان دیگر تبدیل کند. مثلا : تغییری که در فرهنگ باستانی ایران انجام شد وایران را اسلامی کرد.
- چه نوع معانی محوری برای جهان اسلام می توان تصورکرد؟ 1. توحید 2. نبوت 3. معاد
- چه نوع معنایی می توان برای جهان جاهلی برشمرد؟ 1. شرک 2. بت پرستی 3. نگاه نژادی وقبیله ای واصالت خون ونصب وتعصبات قومی

21-جهان اجتماعی انسانی را با جهان اجتماعی حیوان ها چه تفاوتی دارد؟

فعالیت های جمعی حیوانات غریزی ، غیر ارادی ، ثابت و یکنواخت است ولی حرکت های اجتماعی انسان ها آگاهانه و ارادی است و زمان به زمان تغییر می کند.

22-چرا انسان از نظرزیستی تقریباٌ شبیه به همدیگر هستند و لی از نظر اجتماعی متفاوت اند؟

چون انسان ها از نظر زیستی تابع جهان طبیعی هستند (که ثابت است) ولی از نظر اجتماعی اراده و معانی انسان ها متفاوت است.

23-سبب پیدایش جهان های مختلف اجتماعی چیست؟

آگاهی و فرهنگ انسان ها که از طریق آموزش و تربیت منتقل می شوند متنوع است و انسان ها منفعل و بی اختیار نیستند.

-جوامع غربی از نظریه‌ی تک خطی چه سوء استفاده‌ای می‌کنند؟

چون تمامی جوامع باید مسیری همچون جوامع غربی را طی طی کنند با این تلقین آن ها را از خلاقیّت و تغییرات اجتماعی بومی باز می‌دارند.

- نمونه هایی از جهان های اجتماعی در عرض هم در ایران مثال بزنید.

تپه‌‌‌ی سیلک کاشان ، شهر سوخته‌ی سیستان ، تپه‌ی مارلیک و حسنلو هر یک مستقل از دیگری به شکوفایی رسیده اند .

جوامع غرب‌ زده چه سرنوشتی خواهند داشت ؟ چرا ؟

فرهنگشان به نابودی می رسد و از پویایی باز می‌ماند . چون تقلید کورکورانه و بدون انتخاب و گزینش از ارزش‌ها و هنجار‌های غرب دارد.

جهان اجتماعی کمونیستی و جهان اجتماعی لیبرالیسم را مقایسه کنید.

هردو در اندیشه های سکولاریسم مشترک‌اند ولی در شیوه‌ی حکومت داری و استفاده از ابزار تولید و مالکیت متفاوت‌اند . انباشت ثروت ، مالکیت خصوصی و منفعت شخصی از ویژگی‌های لیبرالیسم است و تمایل به جامعه‌ی مساوات گرا ، کنترل دولتی و مالکیت عمومی از ویژگی های کمونیسم است.(درعقایدبنیادین مشترک اندولی درلایه های سطحی متفاوت هستند.)

- چه دیدگاه هایی نسبت به رشد جوامع وجود دارد؟ 1. جهان های اجتماعی در طول هم با نگاه تک خطی 2. جهان های اجتماعی در عرض هم
برای جوامع درعرض هم مثال بزنید؟ جوامع اسلامی _ غربی _ چین وهند هریک سابقه ی تمدن دارند ولی فرهنگ آن ها از یکدیگر جداست با وجود ارتباطی که با یکدیگر دارند مستقل از یکدیگرند.
32 -طبق نظریه ی تک خطی جوامع ، جوامع چگونه تکامل می یابند؟
طبق این نظریه همه ی جوامع در مسیر مشابه و واحدی حرکت می کنند ، فقط ممکن است برخی پیشرفته تر و برخی عقب مانده تر باشند.فقط یک الگوس واحد وجود دارد که همه ی ناگزیر هستند آن را طی کنند
جهان اجتماعی و فرهنگ مدرسه‌‌ی شما چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟

فرهنگ و شیوه‌‌ ی ارتباط ما ، نماد‌ها و پیام‌های ما را به وجود می‌آورد و ما به کمک آن جامعه‌‌‌ای به نام مدرسه را به وجود می‌آوریم. اگر ارتباط و زندگی مشترک نداشته باشیم جامعه‌یمان هم به وجود نمی‌آید.

مصادیق فرهنگ شهر‌ شما با فرهنگ دیگر شهر‌ها چه تفاوت های دارد؟

نوع لباس و پوشش محلی ، غذا های محلی ، بازی‌‌های محلی ، آداب و رسوم جشن های مردم شهرستان ما نشان می دهد که مصادیق فرهنگ‌ما با شهر‌های دیگر فرق دارد.

ویژگی فرهنگی که شهر شما را از دیگر شهر‌ها متفاوت نشان می‌دهد چیست؟

آثار باستانی ، پوشش محلی ، لهجه‌ی مخصوص ، صنایع دستی ، عزاداری مخصوص ، بازار های گروهی و محلی

آیا خانواده‌ی شما فرهنگ مخصوص به خود دارد؟ چگونه؟

بله خانواده‌ی من ارزش‌های مشترکی دارد از جمله سعادتمندی همگانی ، عاقبت به خیر شدن دسته جمعی ، صفا وصمیمیت که با هنجار‌هایی مثل کمک کردن ، تقسیم وظایف ، درود فرستادن به یکدیگر در شبانه روز ، ممنوعیت اخم ، وفور لبخند ، استفاده از رنگ روشن و پوشش زیبا به دست می‌آید و قالب مخصوصی برای فرهنگ خانواده‌ی ما به وجود آمده است.

خلاصه درس 6:

جهان اجتماعی پس از تشکیل پیامدها ی الزامی وموقعیت های فرصت ساز یامحدود کننده ایجاد می کند.
هرجامعه بنابرسطح آگاهی خود ،به اعضا فرصت هایی می دهد ومحدودیت هایی ایجاد می کند.هیچ جامعه ی بدون محدودیت نیست.
فرصت ها ومحدودیت ها دوروی یک سکه اند.
شیوه زندگی انسان وجهان اجتماعی او متناسب با نیازها،اراده و سطح آگاهی اش تغییرمی کند. (فرصت ها ومحدودیت های جوامع متفاوتند.)
باتولدعضوجهان اجتماعی می شویم که قبل ازما توسط گذشتگان ایجاد شده ولی دربرابر این جهان منفعل نیستیم وبااراده وآگاهی آن راگسترش یا تغییرمی دهیم.(البته گاهی جهان اجتماعی نسبت به این تغییرمقاومت می کند.)
جهان اجتماعی تا زمانی پابرجاست که مشارکت اجتماعی وجوددارد.
هرجهان اجتماعی عقاید وارزش ها وفرصت یا محدودیت های خاص خوددارد که براساس آن می توان به ارزیابی آنها پرداخت.
برخی استعدادهای معنوی را نادیده می گیرند(فرصت نمی دهند).
برخی نیازهای مادی ودنیوی رانادیده می گیرند.
فرصت ها شکلی از حقوق هستند ومحدودیت ها شکلی تکلیف ووظیفه
فرهنگ سکولار(جهان متجدد):1-عقاید وارزش ها فقط مربوط به این جهان مادی اند2-همه ظرفیت های انسان درخدمت دنیا به کارگرفته می شود.3-معنویت فراموش می شود.
جهان معنوی توحیدی: اعتقادبه خدای واحد
جهان معنوی اساطیری:اعتقادبه خداوندگاران وقدرت های فوق طبیعی(انحراف ازتوحید)
ویژگی های جهان متجدد
رویکرد دنیوی واین جهانی : نگاه به جهان فقط جهان مادی
فقط جهان حسی برای تسلط بر طبیعت(جهان مادی)
عقلانیت درجهان متجدد ازنظروبر:
عقلانیت مدرن (عقلانیت ابزاری): برمبنای عقل جزیی،حسی وتجربی(طبیعت گرا)
توجه به وسیله بدون توجه به اهداف
عقلانیت ذاتی (عقلانیت ارزشی) :برمبنای آرمان های اجتماعی (معنویت گرا)
مانند معیارهای زیباشناختی،وفاداری،همدردی،دوستی،اخلاق و...
عقلانیت ذاتی شکل دهنده اهداف زندگی است.
بازوال عقلانیت ذاتی داوری ارزشی ناممکن می شود.
گسترش عقلانیت ابزاری و زوال عقلانیت ذاتی ،طرد عناصرمعنوی ومقدس (تقدس زدایی) ،صرفا به عناصری توجه می شود که دراختیار وکنترل بشرند.
قفس آهنین :اسیر دست ساخته خودشدن
عقلانیت ابزاری بدون عقلانیت ذاتی ،به قفس آهنین تبدیل می شود. (ایجادپوچ گرایی)

سوالات درس 6

آیا جهان اجتماعی صرفا تابع خواست واراده افراداست؟ پاسخ: جهان اجتماعی درابتدا جهت تشکیل خودتابع اراده افرادبه وجودآورنده خوداست ولی پس ازایجاد جهان اجتماعی صرفا تابع خواست واراده افراده نیست وپیامدهای الزامی (فرصت ها ومحدویت هایی) برای اعضای خودبه وجودمی آورد.
آیا پیشینیان درساختن جهان اجتماعی ما تاثیرگذارهستند؟ پاسخ:بله بخشی ازجهان اجتماعی کنونی ما ساخته پیشینیان است وبخش هایی ازآن را خودمان می سازیم.
جهان اجتماعی چه پیامدهایی برزندگی اجتماعی مادارد؟پاسخ: جهان اجتماعی موقعیت های جدیدی درقالب فرصت ها ومحدودیت ها برای کنش ها وانتخاب های بعدی ما فراهم می کند.
نیازمندی ساختن جهان اجتماعی جدیدچیست؟ پاسخ:پیدایش وگسترش اگاهی واراده ای نوین
تاچه زمانی پیامدهای جهان اجتماعی پابرجاست؟ پاسخ:تازمانی که مشارکت اجتماعی افراددرجامعه پابرجاباشد.
آیا جهان جتماعی به پیدایش وگسترش هرنوع آگاهی واراده ی نوین درجامعه اجازه بسط وتوسعه می دهد؟پاسخ : خیراگراین اگاهی های جدیدخارج از چارچوب عقایداصلی آن جهان اجتماعی باشد اجازه بروز وبسط نمی یابد.مثلا درجامعه دینی اندیشه های ضددینی ومادی گرایانه ممنوع هستند.
پیامدهای اجتماعی فرصت سازند یا محدود کننده اند؟ پاسخ: پیامدهای اجتماعی هم فرصت هستند وهم محدودیت. فرصت ها ومحدودیت ها دوروی سکه هستند یکی ازیکدیگرجدانیستند.وقتی به چراغ قرمز راهنمایی ورانندگی برمی خوریم ازیک سومحدودیت است ومارامتوقف می کندولی ازسوی دیگربه طرف مقابل امکان می دهدتاباآرامش وسلامتی عبور کندوالبته بعدا همین برای ما اتفاق خواهدافتادپس هرمحدودیتی فرصتی دردرون خوددارد.
رابطه فرصت ها ومحدودیت های اجتماعی رادرزبان وادبیات توضیح دهید: پاسخ:زبان ها مملوازقواعدوپیچیدگی هایی هستندکه یادگیری انهارامحدود وسخت می کندولی همین محدودیت واجازه ندادن به هرشکل تلفظ کردن وگفتارفرصت انتقال معانی پیچیده وبرقراری ارتباط مناسب رابه مامی دهد.
آیا جهان های اجتماعی به صورت یکسان به انسان ها فرصت ومحدودیت می دهند؟ پاسخ: خیر هرجهان اجتماعی براساس عقایدوارزش های خود(لایه های عمیق)افق ها وظرفیت های جدیدی برای انسان ا فراهم می کنند وممکن است برخی ازتوانمندی های بشررانادیده بگیرند.مثلا جهان های متجدد توانایی های فکری وروحی بشرکه جنبه معنوی ،دینی،الهی داردرانادیده می گیرندوبه آنها اعتقادندارند وگاهی آنهارامسخره می کنندواجازه حضوردرجامعه رانمی دهند.
نمونه ای ازفرصت ها ومحدودیت های محیط خانواده خودبنویسید:پاسخ:من درمحیط خانواده خوددربرابرپدرومادروخواهروبرادرم وظیفه کمک کردن،همراهی،احترام ،محبت کردن و...رادارم ومتقابلاانتظاردارم که آنهانیزهمین وظایف را انجام دهند.محدودیت هایی که برای اطرافیانمان فرصت سازاست.
جهان های اجتماعی معنوی وجهان های اجتماعی غیرمعنوی را ازنظرفرصت ها ومحدودیت های اجتماعی مقایسه کنید؟ پاسخ: جهان اجتماعی معنوی برای ارزش های دینی ومعنوی فرصت بروز وگسترش فراهم می کند وارزش های مادی گرایانه ودنیوی را محدود می کند.درجوامع مادی وغیردینی ارزش های دنیوی ومادی فرصت دارند وارزش های معنوی محدود شده وبه کناری گذاشته می شوند. مثلا رعایت حجاب درجامعه اسلامی تشویق می شودولی درجوامع غیردینی محدودمی شودوافرادنمی توانندبا حجاب اسلامی دربرخی ازاماکن حضوریابند.
منظورازجهان متجدد چیست؟ پاسخ: جهان اجتماعی که درغرب پس ازدوره رنسانس درحدود400سال پیش شکل گرفت.(دوره ای که علم گرایی،دنیاگرایی،مصرف گرایی،لذت گرایی گسترش بسیاریافت واندیشه های دینی ومعنوی کنارگذاشته شد.)
جهان متجدد براساس اندیشه های ماکس وبردارای چه ویژگی هایی است؟پاسخ: 1- رویکرددنیوی واین جهانی:یعنی تنهاجهان قابل قبول وقابل فهم این جهان مادی وقابل حس است وجهانی دیگر قابل پذیرش نیست.2- گسترش علوم تجربی وفناوری:برای اهداف دنیوی بااستفاده از علوم تجربی وفناوری برطبیعت مسلط شده وازآسیب های طبیعی پیشگیری می شود.(گسترش عقلانیت ابزاری هم به آن می گویند.)3-گسترش کنش های حسابگرانه دنیوی:یعنی کنش ها بیشترجنبه مادی گرایانه دارد وجنبه های عاطفی واخلاقی خودراازدست می دهند.(کنش های معطوف به هدف هم به آن گفته می شود.)4-قفس آهنین: یعنی ابعادمادی زندگی واهمیت به ابزاربرای تسلط برطبیعت اراده وآزادی حقیقی انسان راازبین می برد وانسان اسیر دست ساخته های خود می شود.5-طرد عناصرمعنوی ومقدس جهان:جهان را صرفا مادی می داند وپدیده های ماورای طبیعی ومقدس را کنارمی گذارد.6- کنارگذاشتن روش های فراتجربی:درایجادعلوم فقط روش هایی راعلمی می داندکه تجربی وقابل اثبات مادی باشدودیگرروش ها مانند روش های عقلی والهی(وحیانی) راقبول نداردوآنها راغیرعلمی می داند.(به این مورد زوال عقلانیت ذاتی هم گفته می شود.)

12 - چگونه می توان جهانی جدید ساخت وآن را بسط داد ؟

هر گاه فعالانه به کنش بپردازیم و آگاهانه و با اراده معرفت را گسترش دهیم یعنی بر مبنای عقایدو باور ها ، قواعد ،مقررات ،هنجار ها ونماد را شکل دهیم جهان اجتماعی جدید ایجاد و گسترش می یابد زیرا پیامد های الزامی آن جهان، با مشارکت اجتماعی بوجود آمده است .

13-چگونه یک جهان اجتماعی تغییر شکل می دهد ؟

هر گاه پیامدهای الزامی و قواعد یک جهان اجتماعی تغییر کند ، شکل جهان اجتماعی تغییر می کند .

14-خداوند در خصوص امکان تغییر شکل جهان اجتماعی چه می فرمایند ؟

(ان الله لا یغیر ما یقوم حتی یغیر ما به انفسهم) سوره رعد آیه 11

خداوند حال قومی را تغییر نمی دهد تا آن که خود حال خود را تغییر دهند .

15-اعتباراتی اجتماعی مثال بزنید که فرصت ساز باشند؟

چراغ قرمز راهنمایی و رانندگی به ظاهر محدودیتی است که موجب فرصت عبور سالم را به افراد را می دهد .

16- در جهان متجدد ماکس وبر کدام عقلانیت رو به افول و کدام عقلانیت رو به افزایش است. چرا ؟

از آن جا که جهان متجدد بر مبنای حس و تجربه بنا شده است عقلانیت ابزاری در آن از مفاهیم کلیدی به حساب می آید ولی عقلانیت ما فوق حسی شناخته شده نیست و روبه زوال می‌رود.

17- نمونه ای از قفس آهنین ماکس وبر در فضای اطراف خود بنویسید.

فناوری های ارتباطی جدید برخلاف گسترش ارتباطات و سهولت آن موجب ایجاد اعتیاد و اتلاف وقت برخی از افراد می شود.

18- حجاب فرصت است یا محدودیت ؟

چون از طریق آن می‌توان سلامتی جسم و روان را در جامعه‌ی آلوده‌ی کنونی حفظ کرد فرصت محسوب می شود.

- کدام یک از ویژگی های جهان متجدد فرصت (مثبت) و کدام یک محدودیت (منفی) است؟

توسعه‌‌ی عقلانیت ابزاری و غلبه کنش های عقلانی معطوف به هدف فرصت ساز و مثبت‌اند ، ولی رویکرد این جهانی ، قفس آهنین و زوال عقلانیت ذاتی محدودیت اند و طردعناصرمقدس اگر به معنای اگر به معنای کنار گذاشتن خرافات باشد مثبت است و اگر به معنای کنار گذاشتن عناصر فوق طبیعی جهان ومقدسات باشد ، محدودیت است .

20- جهان اجتماعی با پیامدها و الزام ها چه رابطه ای دارد؟

جهان اجتماعی در آغاز با اراده و اعتبار انسان ها شکل می گیرد ، ولی پس از تشکیل پیامدهای الزامی برای ما به دنبال دارد.مثلاٌ گروه دوستی را خودمان تشکیل می دهیم ولی پس از تشکیل باید معرفت و مردانگی گروه دوستی را رعایت کنیم

21-چگونه ممکن است جهان اجتماعی دچار تغییر اجتماعی شود؟

زمانی که پیامدهای الزامی تغییر کند جهان اجتماعی نیز تغییر می کند مثلاٌ در کشور تونس الزام اطاعت از حکومت تونس تغییر کرد ، نتیجه ی آن تغییر روابط اجتماعی و سیاسی جامعه شد.

خلاصه درس 7

ارزش ها،راهنمای کنش های اجتماعی اند.
وقتی به ارزش ها عمل کنند،ارزش ها به واقعیت تبدیل می شوند.
آرمان اجتماعی:به مجموعه اهداف وارزش های مشترکی که اعضای یک جهان اجتماعی خواهان رسیدن به آن هستند.(تصورمطلوب اعضاءازوضعیت فرهنگ،سیاست،اقتصاد،خانواده و...)
قلمرو آرمانی فرهنگ وجهان اجتماعی:ارزش هایی که مردم ازآنهاجانب داری می کنند ورعایت آنها رالازم می دانندولی درعمل ممکن است برخی ازآنها نادیده گرفته شوند.(ماننداخلاص عمل و..)
قلمرو واقعی فرهنگ وجهان اجتماعی: ارزش هایی که مردم به آن عمل می کنند.(احترام به والدین و...)
هدف برنامه ریزان فرهنگی: ورودهرچه بیشترآرمان ها به قلمروواقعی جهان اجتماعی است.
اگر مردم مطابق آرمان های خودعمل کنندفاصله ی میان قلمرو واقعی وآرمانی کاهش می یابد.
مهم ترین آرمان ها وارزش های جهان اسلام:عمل به حق وپرهیز ازباطل
عقایدی ازجهان اجتماعی که ازنظرعلمی قابل دفاع نباشدوخرافی باشدباطل است.
عقایدی که ازنظرعلمی صحیح ومطابق با فطرت انسان باشد،حق است.
ارزش های حق:اعتقادبه توحید،وفای به عهد،دفاع ازعدالت و..
ارزش های باطل:ظلم،شرک،دنیاپرستی،بی عدالتی،تجاوزبه حقوق دیگران و..
حق وباطل بودن هرلایه ازجهان اجتماعی با علم متناسب باهمان لایه شناخته می شود.حق وباطل بودن ارزش ها وعقاید کلان درباره انسان وجهان رابایدباابزارعقل و وحی شناخت نه باروش های علوم تجربی
جهان اجتماعی که علوم رافقط تجربی می دانند وعقل و ووحی را روش معتبرعلمی نمی دانند نمی توانندداوری ارزشی کنند.(ازحق وباطل بودن ارزش ها سخن بگویند.)
قلمروپدیده ها درجهان های اجتماعی متفاوت هستند.یعنی یک پدیده ممکن ست دریک جهان آرمانی باشد ودرجهانی دیگر واقعی(مثلا امنیت،سیاست و..)
دیدگاه جهان های اجتماعی که علم رابه دانش تجربی محدودمی کنند:
مافقط می توانیم بودن یانبودن این ارزش ها وپیامدهای اجتماعی وتاریخی آنها رابشناسیم وبرای داوری ارزشی راهی نداریم.
آگاهی یاجهل،توجه یا عدم توجه مردم، ملاکی برای تشخیص حق یا باطل بودن ارزش ،هنجار،کنش یا عقیده ای نیست.
اگر جوامع حق رانشناسند وبه آن عمل نکند،ازحق گسسته وبه سوی باطل گام برمی دارند.
حقایق ثابت اندولی گاهی درقلمرو واقعی اند وگاهی درقلمرو آرمانی(درجهان اجتماعی متغییرند.)

سوالات درس 7

1-فرهنگ واقعی و فرهنگ آرمانی را تعریف کنید.

بخشی از فرهنگ که مردم به آن عمل نی کنند فرهنگ واقعی جامعه است.بخشی از فرهنگ که مردم از آن جانبداری می کنند و رعایت آن را لازم می دانند اما به آن عمل نمی کنند فرهنگ آرمانی است.

2-ملاک های تشخیص فرهنگ حق از باطل چیست؟

1-قابل دفاع باشد 2-مطابق فطرت و وحی باشد.3-از عقلانیت برخوردار باشد.

3-در فرهنگ اسلامی مهم ترین ارزش های اجتماعی کدامند؟

1-عمل به حق 2-پرهیز از باطل

4-چگونه بخشی از فرهنگ آرمانی خارج از فرهنگ واقعی قرار می گیرد و بخش های داخل یک فرهنگ آرمانی کدامند؟با مثال تفسیر کنید.

بخش هایی از فرهنگ آرمانی توسط مردم رعایت می شود و به آن عمل می کنند که داخل فرهنگ واقعی است مثلاٌ خون ریزی نکردن و به ناحق خون نریختن که هم در فرهنگ واقعی و هم در فرهنگ آرمانی (یا احترام به والدین و...) اما بخش هایی از فرهنگ فقط آرمانی است و در عمل رعایت نمی شود یعنی خارج از فرهنگ واقعی است مثلاً غیبت نکردن و صرفه جویی و دروغ نگفتن که به صورت فرهنگ آرمانی است ولی در عمل اکثر مردم آن ها را رعایت نمی کنند.

5-درچه صورتی ارزش ها به واقعیت تبدیل می شوند؟ پاسخ:وقتی مردم مطابق با ارزش هاعمل کنند.

6- ایا تمام مردم به ارزش ها وآرمان های جامعه پای بندهستند وبه آن عمل می کنند؟ پاسخ خیربرخی ازمردم ارزش ها رادرعمل رعایت نمی کنند. مثلا درعمل به اخلاص اعتقادندارند.

7-آرمان اجتماعی راتعریف کنید:به مجموعه اهداف وارزش های مشترکی که اعضای یک جهان اجتماعی خواهان رسیدن به آنهاهستند.(تصورمطلوب اعضای یک جهان اجتماعی نسبت به فرهنگ وسیاست واقتصاد وخانواده و.....

8-دو ابزار مهم برای شناخت عقاید در ارزش ها چیست؟

1-عقل 2-وحی

9-حقیقت را با واقعیت مقایسه کنید.

1-حقیقت خارج از وجود انسان است ولی واقعیت درون تصور انسان است. 2-حقیقت پدیده ای ثابت است و تحت تأثیر قرار نمی گیرد ولی واقعیت پدیده ای است که روی داده و تحت تاثیر قرار می گیرد.

10- در چه صورتی جوامع فرهنگ حق را از دست داده و به سوی باطل گام برمی دارند؟

اگر جوامع به حقیقت ایمان نیاورند و بر اساس آن عمل نکنند یا اگر ایمان خود به حقیقت و کنش هایی که براساس آن سازمان داده اند تغییر دهند فرهنگ حق را از دست داده و به سوی باطل گام برمی دارد.

11-تعدادی از ارزش های فرهنگ باطل را نام ببرید.

قدرت طلبی ، شرک ، نژادپرستی ، ثروت اندوزی ، انکار مبدأ الهی ، شقاوت ، تجاوز به حقوق دیگران ، دنیا پرستی ، ظلم ، بی عدالتی

12-تعدادی از اررزش های فرهنگ حق را نام ببرید.

دفاع از عدالت-حمایت ارز مظلومان-توحید- ربوبیت خداب سبحان نسب به همه ی مخلوقات - آزادی انسان ها و موانع سعادت.

13-مدیران و برنامه ریزان فرهنگی جامعه از چه طریقی فرهنگ آرمانی را به عرصه ی فرهنگ واقعی وارد می کنند؟

از طریق تحقق شرایط امر به معروف و نهی از منکر - استفاده بیشتر از افراد متخصص در عرصه ی رسانه ها - به مقتضیات زمان و مکان و نحوه ی ورود عناصر فرهگی به جامعه توجه کنند - کمک به جامعه پذیری افراد جامعه

14- کدام بخش از فرهنگ حق وکدام بخش باطل است؟ بخش هایی ازفرهنگ که از نظر علمی قابل دفاع نباشد وبراساس خرافات شکل گرفته باشد باطل وبخش هایی که از نظر علمی صحیح ومطابق فطرت انسان باشد حق است.

15- نقش مدیران وبرنامه ریزان فرهنگی درجامعه چیست؟ تلاش می کنند از طریق نهادهای فرهنگی، تعلیم وتربیت لازم رابرای ورود فرهنگ آرمانی به عرصه فرهنگ واقعی فراهم آورند.

16- چراماناچار به پذیرش حکمت الهی ووحی درتشخیص حق وباطل هستیم ؟ چون عقلانیت ابزاری نسبی ومحدوداست.

17- کدام جوامع نمی توانند ازحق یا باطل بودن عقاید وارزش ها سخن بگویند؟ چرا؟

جوامعی که علم را محدود به دانش تجربی وآزمون پذیری می دانند وعقل ووحی رابه عنوان دو وسیله ی معرفت علمی معتبر نمی دانند وارزش ها وعقاید اجتماعی راصرفا پدیده های تاریخی می دانند که ملاکی برای داوری نسبت به درست وغلط بودن آنها نداریم .

18- چندنمونه ازعناصر فرهنگ حق که دراغلب جوامع حضورداردرانام ببرید :

وفای به عهد، راستگویی، پرستش خدا، عدالت خواهی، گذشت ، رعایت پوشش، دفاع از مظلوم ، احترام به همنوع، کمک به هم نوع ،

19- چه تفاوتی بین فرهنگ آرمانی وفرهنگ حق وجود دارد ؟

حق یا باطل بودن فرهنگ ( عقاید، ارزش ها ، هنجارها، کنش ها) براساس آگاهی یا جهل، علاقه یا بی توجهی مردم جوامع مختلف نسبت به آنها تعیین نمی شود.ولی فرهنگ آرمانی با اعتباردادن وتوجه مردم شکل می گیرد .

20- دیدگاه فارابی درخصوص مدینه فاضله چیست؟ جامعه ای که از فرهنگ حق برخوردار باشد مدینه ی فاضله است .

21- عناصری از فرهنگ باطل که درفرهنگ آرمانی وواقعی ما وجوددارد را بنویسید:

قبیله گرایی ، تجمل گرایی ، پارتی بازی ، قدرت طلبی ، مال اندوزی ، خودخواهی ، برتری طلبی ، خودمحوری

22- آیا حقیقت با عدم تایید مردم درجامعه باطل می شود ؟ خیر اگر حقیقت به واقعیت درنیاید نشان دهنده ی باطل بودن آن نیست.مقبولیت مردم نسبت به یک ارزش به معنای حقیقی بودن آن ارزش نیست.

23- درچه صورتی حقیقت به حوزه فرهنگ واقعی راه پیدا می کند؟ درصورتی که جوامع عقاید وارزش های حقیقی را به عرصه فرهنگ آرمانی درآورند وسپس به انها شکل هنجاروکنش دهند( حقیقت را به ارزش وعمل درآورند.) حقیقت به حوزه ی فرهنگ واقعی راه پیدا می کند .

24- چرا حقیقت درقلمرو واقعیت ثابت نیست ؟ چون ممکن است حقیقت به صورت عقاید آرمانی وهنجارهای عملی ( فرهنگ واقعی ) درنیامده باشد .جامعه ممکن است از حقیقت انحراف داشته باشد وبه سوی باطل برود.

25- آیا آرمان‌ها و ارزش‌های مردم ایران با هنجار‌هایی که به کارمی‌گیرند مطابق و هماهنگ است؟

خیر مردم همواره به آنجه خوب و آرمانی می‌دانند عما نمی‌کنند. ارزش های مشترک عملیاتی و اجرا نمی شوند . مثلاً اخلاص ارزش مشترک وپسندیده‌ی جامعه است که عمل کردن به آن توسط برخی از مردم ساده لوحی به حساب می‌آید.

26- چگونه شما به عنوان یک دانش‌آموز و شهروند ایرانی می‌توانید آرمان‌های فرهنگی را به عرصه‌ی فرهنگ واقعی واردکنید.

من به عنوان یک دانش‌اموز وقتی چیزی را خوب و آرمانی می‌دانم در عمل و رفتار‌هایم نشان‌‌دهم و فاصله‌ی بین حرف و عمل را کم کنم فردی هستم که به نزدیک شدن فرهنگ آرمانی به فرهنگ واقعی جامعه کمک کرده‌ام . اگر آنچه از معلمان و والدینم دریافت می‌کنم را عمل کنم به فرهنگ آرمانیِ واقعی شده‌ام پرداخته‌ام.

اگر علوم اجتماعی محدود به معنای تجربی نباشد چه توانایی های پیدا می‌کند؟

می‌تواند در مورد حق یا باطل بودن فرهنگ‌‌‌های مختلف داوری کند

-اگر در جامعه‌ی محل زندگی شما فرهنگ آرمانی و فرهنگ واقعی دچار تغییر شده است آن را توضیح دهید.

در گذشته تحصیل دختران جنیه‌ی واقعی نداشته است وتحصیل فقط برای پسران مجاز شمرده می‌شد ولی امروز دختران نیز همانند پسران تحصیل می‌کنند فرهنگی که که آرمانی و درون فرهنگ آرمانی است.

- چرا ملاک حق و باطل بودن عقاید ، ارزش‌ها و کنش ها ، علاقه ‌یا بی‌توجهی مردم جوامع نسبت به آنها نیست؟

علاقه‌ یا بی‌توجهی مردم در قلمرو واقعیت است و تغییر پذیر ، ولی حقیقت ثابت است و ملاکی برای حقانیّت یا باطل بودن ارزش هاست . انسان نمی‌تواند ملاک حقانیّت را وضع کند ؛ خدا ملاک حقانیت و ملاک حق است.

تلاش نهاد‌های فرهنگی در خصوص برنامه‌ریزی فرهنگی چگونه است؟

تعلیم وتربیت لازم را برای ورود فرهنگ آرمانی به عرصه‌‌ی فرهنگ واقعی فراهم می‌کند.

ارزش‌های حق و باطل از چه جایگاهی برخوردارند؟

اغلب از ارزش‌های آرمانی تاریخ بشریّت بوده‌اند و دو فرهنگ در سطح جهانی به وجود آورده اند.(فرهنگ حق و فرهنگ باطل)

چرا خرافات را جزء فرهنگ باطل به حساب می‌اوریم؟

چون خرافات از نظر علمی صحیح و قابل دفاع نیست و با فطرت انسان مطابقت ندارد.

در محیط زندگی خود ارزش‌های آرمانی مثال بزنید که بیرون فرهنگ واقعی باشند؟

اخلاص عمل ، نیکی به همه مخلوقات عالم ، شهر ما خانه‌ی ما

ملاک حق و باطل بودن شیوه‌ی مداوای بیماران چیست؟

روش‌های تجربی

آیا می‌توان تکنیک‌ها و روش‌های اجرایی را داوری کرد؟ چگونه؟

بله با استفاده از روش‌های علوم تجربی

چرا جوامعی که علم را محدود به علوم تجربی می‌دانند نمی‌توانند عقاید و ارزش‌های کلان درباره‌ی انسان و جهان را داوری کنند؟

چون از دو ابزار مهم شناخت عقاید یعنی عقل و وحی استفاده نمی‌کنند و ارزش‌ها و عقاید اجتماعی را پدیده‌های صرفاً تاریخی می‌دانند و صرفاً بودن یا نبودن آن‌ها را می‌شناسند و راهی برای داوری ندارند.

ملاک حق یا باطل بودن ارزش‌ها و کنش‌های انسانی را چه چیزی تعیین می‌کند؟

حقیقت و مبدأ الهی

ارزش هایی مثال بزنید که درستی و حقانیت آن‌ها با نظر آدمیان تغییر نمی‌کنند.

عدالت ، آزادی ، توحید ، سعادت انسان‌ها

ارزش‌های باطلی مثال بزنید که باموافقت آدمیان تغییر نمی‌کند و حقانیّت نمی یابد.

نژاد پرستی ، قدرت طلبی ، ثروت اندوزی ، شرک ، انکار مبدأ الهی ، برتر دانستن یک قوم

40-چگونه بخشی از فرهنگ آرمانی خارج از فرهنگ واقعی قرار می گیرد و بخش های داخل یک فرهنگ آرمانی کدامند؟با مثال تفسیر کنید.

یخش هایی از فرهنگ آرمانی توسط مردم رعایت می شود و به آن عمل می کنند که داخل فرهنگ واقعی است مثلاٌ خون ریزی نکردن و به ناحق خون نریختن که هم در فرهنگ واقعی و هم در فرهنگ آرمانی (یا احترام به والدین و...) اما بخش هایی از فرهنگ فقط آرمانی است و در عمل رعایت نمی شود یعنی خارج از فرهنگ واقعی است مثلاً غیبت نکردن و صرفه جویی و دروغ نگفتن که به صورت فرهنگ آرمانی است ولی در عمل اکثر مردم آن ها را رعایت نمی کنند.

41-حقیقت را با واقعیت مقایسه کنید.

42-در چه صورتی جوامع فرهنگ حق را از دست داده و به سوی باطل گام برمی دارند؟