توضیح آیات درس 3 و4 پیش دانشگاهی

توضیح آیات درس سوم معارف در ادامه مطلب

درس3 حقيقت بندگي

ان ‌الله ربي و ربكم

فاعبدوه

هذا صراط مستقيم

به راستي خداوند پروردگار من و پروردگار شماست

پس او را بپرستيد

اين است راه راست

لازمه‌ي پذيرش توحيد، عبادت و بندگي در برابر خداوند است.

اتخذوا احبارهم و رهبانهم

ارباباً من دون الله

و المسيح بن ‌مريم

و ما امروا

الا ليعبدوا الهاً واحداً

لا اله الا هو

سبحانه عما يشركون

دانشمندان و راهبان خود را

به‌جاي خدا به اربابي گرفتند

و (نيز) مسيح پسر مريم را

در حالي‌كه مأمور نبودند

مگر آن‌كه خداي يگانه را بپرستند

هيچ معبودي جز او نيست

پاك و منزه است از آن‌چه شريك مي‌گيرند

1- مسيحيان به جاي خدا از دانشمندان و راهبان خود اطاعت مي‌كردند.

2- مسيحيان به جاي خدا مسيح پسر مريم را پروردگار خود مي‌دانستند.

3- فرمان خدا به مردم، اطاعت و بندگي تنها براي اوست.

4- هيچ موجودي جز خدا شايسته‌ي عبادت و بندگي نيست.

5- اطاعت و سرسپردگي به هر چيز جز خدا شرك است

و لقد بعثنا في كل امة رسولاً

ان اعبدوالله

واجتنبوا الطاغوت

و در هر امتي، پيامبري را برانگيختيم

كه تنها خدا را بپرستيد

و از سركشان دوري كنيد

1- امر به بندگي و اطاعت از خدا، فرمان همه‌ي پيامبران بوده است.

2- لازمه‌ي اطاعت ازخدا، نفي طاغوت و غير خداست.

و من يُسلم وجهه الي الله

و هو محسن

فقد استمسك بالعروة الوثقي

و الي الله عاقبة الامور

و هركس خود را به خدا تسليم كند

در حالي كه نيكوكار است

پس به ريسمان محكم چنگ زده

و فرجام كارها به سوي خداست

1- سرسپردگي به خدا همراه با انجام عمل صالح و نيك انسان را به ريسمان استوار الهي متصل مي‌سازد.

2- غايت و نهايت همه‌چيز بازگشت به خداست.

الحمد لله رب العالمين

ستايش مخصوص خدا، پروردگار جهانيان است

چون تنها پروردگار جهان خداست، ستايش نيز تنها مخصوص اوست.

اياك نعبد و اياك نستعين

تنها ترا مي‌پرستيم و تنها از تو ياري مي‌جوييم

چون تنها تدبيركننده‌ي امور خداست تنها بايد از او اطاعت كرد و ياري جست.

 تفكر در آيات ص 21:

رابطه مستقيم است. يعني با درك توحيد در ربوبيت مي‌توان دريافت كه تنها معبود شايسته‌ي پرستش خداست. و بخش اول اين آيه يعني: إنّ الله ربي و ربكم اشاره به توحيد در ربوبيت دارد و بخش بعدي آن يعني: فاعبدوه هذا صراط مستقيم مربوط به توحيد در عبادت است.

 

تفكر در آيات ص 22:

آيه‌ي 29 سوره‌ي زمر: «ضرب الله مثلاً رجلاً فيه شركاء متشاكسون و رجلاً سلماً لرجل هل يستويان مثلاً...» : خداوند مثلي زده است: مردي كه چند كارفرماي ناسازگار در او شريك‌اند و مردي كه تنها فرمانبردار يك مرد است. آيا اين دو در مثل يكسان‌اند؟...»

فرد مشرك مانند مردي است كه از چند نفر فرمان مي‌برد و دائم سرگردان است كه از كدام‌يك فرمان ببرد. و انجام فرمان يكي با فرمان ديگري تداخل مي‌كند و باعث سرگرداني او مي‌شود. اما انسان موحد مانند مردي است كه تنها از يك نفر فرمان مي‌برد و چنين سرگرداني را ندارد. بلكه با آرامش به انجام دستورات مي‌پردازد.

  تفكر در آيات ص 23:

1. خداي يكتا

2. دوري از طاغوت

3. توحيد عبادي در دو بعد فردي و اجتماعي

4. توحيد عبادي

5. توحيد در ربوبيت يا (توحيد ربوبي)

6. توحيد عملي يا توحيد در عبادت(توحيد عبادي)

7. آيه 31 توبه          توحيد عبادي هر دو بُعد

36 نحل            توحيد عبادي اجتماعي

22 لقمان         توحيد عبادي فردي

 انديشه و تحقيق ص 26:

1. شرك عملي و شرك عبادي. مانند سرسپردگي مردم به افرادي مانند ستاره‌هاي سينمايي و يا ورزشي كه غالباً فاقد ارزش‌هاي اخلاقي هستند و يا تسليم برخي دولت‌ها در برابر قدرت‌هاي بزرگ و اطاعت از سياست‌هاي استعماري آنان.

2. زيرا عملكرد آنان بيش از آن ‌كه منطبق بر دستورات الهي و آرمان‌هاي پيامبران باشد بر مبناي سود اقتصادي و تقويت نفوذ سياسي آنان بوده و رضايت خدا در آن ديده نمي‌شود.

 درس4در مسير اخلاص

 

قل انما اعظكم بواحدة

أن تقوموا لله

مثني و فرادي

ثم تتفكروا          سبأ/46

بگو تنها شما را به يك چيز نصيحت مي‌كنم

كه براي خدا بپاخيزيد

دوتايي و تك تك

سپس بيانديشيد

1- در انجام هر عملي بايد نيت خالص براي خدا باشد

2- براي خدا عمل خالصانه گردن تنها به‌صورت جمعي نيست بلكه فردي هم مي‌توان براي خدا قيام كرد.

انا انزلنا اليك الكتاب بالحق

فاعبد الله

مخلصاً له الدين

زمر/2

به راستي ما به سوي تو كتاب را به حق فرو فرستاديم

پس خدا را پرستش كن

در حالي‌كه دين را براي او خالص مي‌كني

1- فرستادن كتاب و هدايت الهي در پي تأمين هدف خاصي است كه حق است.

2- چون تنها حق خداست تنها بايد او را پرستيد.

3- در پرستش خداوند بايد داراي اخلاص باشيم.

الم اعهد اليكم يا بني ادم

ان لا تعبدوا الشيطان

انه لكم عدو مبين

و ان اعبدوني

هذا صراط مستقيم

               يس/60و61

آيا اي فرزندان آدم با شما عهد نبستم

كه شيطان را پرستش نكنيد

كه او برايتان دشمني آشكار است؟

و اينكه مرا عبادت كنيد

اين راه راست است

1- خداوند نسبت به انحراف از پرستش خود و گرايش به شيطان به انسان هشدار داده است.

2- شيطان دشمن علني بشر و عامل انحراف اوست.

3- در مقابل شيطان بايد به پرستش خداوند پرداخت.

4- تنها راه درست و سعادت عبادت خالصانه خداست.

...كذلك لنصرف عنه

السوء و الفحشاء

انه من عبادنا المخلصين

اين‌گونه بازگردانيم از او

بدي و زشت‌كاري را

چرا كه او از بندگان مخلص ما بود
كسي كه خود را براي خداوند خالص كرده باشد (با اخلاص باشد) مورد لطف الهي قرار مي‌گيرد و از بدي‌ها محافظت مي‌شود.

و الذين جاهدوا فينا

لنهدينهم سبلنا

و ان الله لمع المحسنين

  عنكبوت/69

كساني‌كه در راه ما تلاش و مجاهده كنند

قطعاً راه‌هاي خود را به آنان مي‌نمايانيم

و بي‌ترديد خداوند همراه نيكوكاران است

1- تلاش در راه خدا باعث امدادرساني از سوي خدا و هدايت از جانب اوست.

2- خداوند نيكوكاران را در رسيدن به سعادت همراهي مي‌كند.

لو كنّا نسمع او نعقل

ما كنا في اصحاب السعير

 ملك/10

اگر مي‌شنيديم يا تعقل مي‌كرديم

در ميان دوزخيان نبوديم
ناديده گرفتن راهنمايي‌هاي عقل و بي‌توجهي به هدايت الهي باشد ورود به جهنم است.

و اقم الصلوة لذكري

طه/14
و نماز را براي ياد من بپا دار نماز بالاترين ذكر خدا و مورد سفارش خود اوست

  

پيام آيات ص 30:

آيه 60 و 61 سورة يس كه خطاب به انسان مي‌فرمايد: «اي فرزندان آدم آيا با شما پيمان نبستم كه شيطان را پرستش نكنيد كه او دشمن آشكار شما است؟ و اين‌كه مرا بپرستيد اين راه درست است»

پيام اين دو آيه: 1) انسان بايد از بندگي شيطان دوري كند                          

2) انسان تنها بايد براي خدا بندگي كند

3) بندگي خدا همان صراط مستقيم است كه شيطان دشمن آشكار آن است.

  تفكر در آيات ص 32:

آيات 46/ سبأ، 2/ زمر، 24/ يوسف، 69/ عنكبوت و 14/ طه كه پيام مشترك آن‌ها چنين است: همۀ فعاليت‌هاي انسان بايد در جهت رضاي خدا باشد و كسي كه خدا را خالصانه بندگي كند مورد حمايت خداوند قرار خواهد گرفت.

 تفكر ص 32:

1 – 1- انسان‌هايي كه به نداي عقل خود پاسخ مي‌دهند و با استدلال و برهان به حقيقت دست مي‌يابند و در برابر آن تسليم مي‌شوند.

2- انسان‌هايي كه به نداي هوس خود پاسخ مي‌دهند و با پيروي از تمايلات نفساني خود راه حق را به روي خود مي‌بندند.

2- دسته‌ي دوم و انسان‌هايي كه به دور از تفكر و تعقل و پذيرش خيرخواهي ديگران به نداي هوس پاسخ داده‌اند. پيام آيه 10 سوره ملك:

ناديده‌گرفتن عقل، بي‌توجهي به سخنان پيامبر و امامان(ع) و پيروي از هوا و هوس عاقبتي جز جهنم ندارد.

پيام آيات ص 34      عنكبوت/69: هركس در مسير حق گام بردارد و سعي و تلاش و مجاهده ‌كند، امدادهاي غيبي شامل حاش خواهد شد

  پيام آيات ص 35      خداوند حضرت يوسف(ع) را از بدي و زشتكاري حفظ كرد. زيرا آن حضرت از بندگان مخلص خدا بود

 انديشه و تحقيق ص35:

1- رابطه‌ي مستقيم يعني هر چه اخلاص بيشتر باشد بيانگر توحيد عبادي است و مي‌تواند يكي باشد زيرا به همان معنا تلقي مي‌شود

2- سه رابطه:

اول: نيت الهي+ عمل غير الهي  ناقص و ابتر (دوستي خاله خرسه!)

دوم: نيت غيرالهي+ عمل الهي ريا و گناه (نماز خواندن براي تظاهر به دين‌داري)

 

سوم: نيت الهي+ عمل هم الهي         عمل صالح (نماز خواندن براي اداي تكليف الهي)