متن کارگاه مجازی

کارگاه مجازی درس اقتصاد  استان قم.اردیبهشت 95

انواع تیپ های مسایل اقتصادی بخش اول فصل دوم

تیپ اول: در این نوع مسایل مفاهیم استهلاک و تولید خالص ملی و تولید نا خالص ملی و شاخص سرانه ی انها مورد سوال قرار می گیرد.

تیپ دوم: در این نوع سوالات درآمد ملی و درآمد سرانه مورد پرسش قرار می گیرد.

تیپ سوم:در این تیپ محاسبه ی ارزش کل کالاها و خدمات نهایی با استفاده از روش ارزش افزوده مورد پرسش قرار می گیرد.

تیپ چهارم:در این نوع سوالات تولید کل جامعه بر پایه ی قیمت جاری و قیمت ثابت مورد پرسش قرار می گیرد.

تیپ اول:

مثال:در کشوری کالاهای جدول زیر در مدت یک سال تولید شده است .با توجه به ارزش کالاهای مذکور و داده های دیگر ،به ترتیب مشخص کنید:

الف: تولید ناخالص داخلی کدام است؟

ب: تولید خالص داخلی چقدر است؟

 پاسخ: برای حل این مسئله ،ابتدا باید ارزش خدمات و هزینه استهلاک را محاسبه نماییم.

محاسبه ارزش خدمات=5/1 ارزش مواد غذایی                                81000000 =  5÷405000000

محاسبه هزینه استهلاک:

هزینه استهلاک=18/1 ارزش ماشین الات      200000000= 18÷3600000000

خدمات ارایه شده +ارزش مواد غذایی +ارزش پوشاک+ارزش ماشین الات= تولید ناخالص داخلی

هزینه استهلاک -تولید ناخالص داخلی=تولید خالص داخلی

4161000000=تولید ناخالص داخلی

3961000000= تولید خالص داخلی

تیپ دوم:

در این نوع سوالات درآمد ملی و درآمد سرانه مورد پرسش قرار می گیرد.

مثال:در یک جامعه فرضی درامدهایی که در طول سال نصیب اعضای جامعه گردیده است،عبارتند از :درآمد صاحبان سرمایه برابر با 1989324000تومان ،درامد حقوق بگیران برابر با 1700000000تومان ،درامد صاحبان مشاغل آزاد 232067600تومان ،درامد صاحبان املاک 860000000 و سود شرکتها برابر با 2920773000 تومان است.محاسبه نمایید درآمد ملی در این جامعه را؟

پاسخ: درآمد ملی برابر است با مجموع درآمدهایی که در طول سال نصیب اعضای جامعه می شود.بنابر این برای بدست آوردن درآمد ملی یک سال در این جامعه تمام درامدهایی که نصیب اعضای جامعه شده است را با هم جمع می کنیم.

9790773000=2920773000+860000000+2320676000+1700000000+1989324000=درآمد ملی

تیپ سوم:

سوال هایی است که در ارتباط با محاسبه ی تولید کل جامعه با استفاده از ارزش افزوده طراحی شده اند.

مثال: کشاورزان هر کیلوگرم پنبه ی تولید شده را به قیمت 6500 ریال به کارگاه های ریسندگی می فروشد و آن کارگاه ها بعد از تبدیل پنبه به نخ ،آن را با قیمت 7500 ریال به کارگاه های پارچه بافی می فروشد و این کارگاه ها بعد از تبدیل نخ به پارچه آن را به قیمت 9000 ریال به کارگاه های تولید پوشاک می فروشد؛این کارگاه ها با تبدیل پارچه به پوشاک آن را به مبلغ 16000ریال به مصرف کننده می فروشند.ارزش افزوده مرحله اول و آخر چه مقداری است؟

پاسخ:

ارزش افزوده به معنی مقدار پولی است که به ارزش کالا اضافه می شود.و برای بدست آوردن آن قیمت مرحله ی قبلی کالا را از قیمت آن مرحله کم می کنیم. تا میزان ارزش افزوده به دست آید.

1000=6500-7500= قیمت مرحله دوم- قیمت مرحله اول=ارزش افزوده

7000=9000-16000=ارزش افزوده مرحله آخر.

تیپ چهارم:

سوالهایی است که از مفهوم محاسبه ی تولید کل جامعه به قیمت جاری و قیمت ثابت طراحی شده است.

مثال:دریک جامعه میزان تولید کل درطی سه سال به ترتیب 4000و4840و5960میلیارد است باانتخاب سال اول به عنوان سال پایه مقدار تولید جامعه درسه سال مورد نظر برحسب قیمت های سال اول به ترتیب 4000و4230و48600 می باشد.براسال این محاسبات افزایش مقدارتولید وافزایش قیمت هادرسال دوم چه مقدار خواهد بود؟

پاسخ:

الف )برای به دست آوردن افزایش مقدار تولید در سال دوم به روش زیر عمل می کنیم.

مقدار تولید سال پایه (سال اول)-مقدار تولید سال دوم(با در نظر گرفتن سال پایه)=افزایش تولید

230میایارد ریال=4000-4230

ب)برای بدست آوردن افزایش قیمت(یعنی ،مقدار افزایش تولیدی که ناشی از افزایش قیمتها یا تورم است).

میزان تولید سال اول-میزان تولید سال دوم =رشد تولید سال دوم بدون در نظر گرفتن سال پایه

840=4000- 4840

البته از یک روش آسانتر می توان این راه را بدست آورد:

رشد تولید سال دوم(با توجه به سال پایه)- رشد تولید سال دوم(بدون توجه به سال پایه)

و اگر بخواهیم اعداد مربوط به تورم را نیز محاسبه نماییم.باید به افزایش قیمتها در قسمت دوم توجه نماییم.یعنی 610 میلیارد ریال.

بخش دوم،فصل اول:

تیپ اول:میزان سود و زیان تولیدکنندگان

تیپ دوم:نیروگاه برق

تیپ اول:

برای پاسخ دادن به این نوع از مسایل باید میزان «درآمد»و «هزینه های تولید»را به دست آوریم و در فرمول زیر قرار دهیم.

در صورتی که پاسخ به دست امده مثبت باشد،می گوییم تولیدکننده «سود» برده است. ودر صورتی که پاسخ «منفی »باشد ،تولید کننده ضرر کرده است.

مثال:در یک کارگاه تولید پوشاک ،سالانه 7500عدد پوشاک به ارزش هر یک 25هزار تومان تولید و به فروش می رسد.در صورتی که هزینه تولید در این کارگاه 132میلیون ریال باشد،میزان سود یا زیان آن ،چند ریال خواهد بود؟

پاسخ:گام اول-محاسبه ارزش پوشاک.

گام دوم:محاسبه میزان سود یا زیان:

         هزینه های تولید-درآمد=میزان سود یا زیان

تیپ دوم:سوالهایی در رابطه با نیروگاه برق.

مثال:ظرفیت تولید برق نیروگاهی در یک کشور 1500مگاوات ،جمعیت کل این کشور 50میلیون نفر و هر خانوار شامل 5نفر است.در صورتی که هر خانوار یک لامپ 100 وات اضافی را خاموش کند،چند وات وچند مگاوات برق صرفه جویی می شود.

پاسخ:گام اول

                                             10000000=5÷50000000 →   تعداد افراد یک خانوار÷جمعیت کل= تعداد خانوار 

گام دوم.

                                 1000000000=100×10000000   →  100×تعداد خانوارها=میزان برق صرفه جویی شده

گام سوم:مگاوات1000=1000000÷1000000000میزان برق صرفه جویی شده  →   مگاوات1=1000000وات

بخش سوم،فصل 3

مالیات:تیپ اول: محور اصلی نرخ ثابت مالیاتی

مثال:

در صورتی که درآمد سالیانه ی فردی ،12میلیون تومان باشد.و نرخ مالیاتی 12% اعلام شده باشد،آن فرد چه مقدار مالیات باید پرداخت کند.

1440000تومان=100÷12×12000000=12%×12000000   مالیات به نرخ ثابت.

تیپ دوم: نرخ تصاعد کلی مالیات

مثال:با فرض جدول مالیاتی رو به رو و فرض درآمد شخصی که 300هزارتومان ماهانه درآمد داشته باشد،به سوالهای زیر پاسخ دهید:

الف: وی چه میزان مالیاتی در یک سال پرداخت خواهد کرد؟

ب: درآمد خالص سالانه ی وی چه مقدار خواهد بود؟

پاسخ:ابتدا میزان درآمد سالانه را محاسبه  می کنیم.

سپس گروه مالیاتی را با توجه به جدول داده شده،  پیدا می کنیم ،سپس میزان مالیات را با توجه به نرخ مالیاتی آن گروه محاسبه می نماییم.

          3600000 درآمد سالانه=12×300000

      288000تومان=100÷8×3600000  →

ب:محاسبه ی درآمد خالص:

میزان مالیات سالیانه- درآمد سالیانه = درآمد خالص سالیانه 

    3312000تومان = 288000 - 3600000→

تیپ سوم:نرخ تصاعد طبقه ای مالیات.

مثال : جدول زیر مفروض است.فردی که درآمد ماهانه اش 1200000000ریال است.با توجه به این جدول به سوالهای زیر پاسخ دهید:

الف:مالیات بر اساس کدام نرخ محاسبه می گردد؟

ب:مالیات پرداختی در هر ماه چقدر است؟

ج:مالیات پرداختی در هر سال چقدر است؟

د:دریافتی خالص سالیانه ی این فرد چه مقداری خواهد بود؟

پاسخ:گام اول

درآمد ماهانه ی فرد را به ترتیب ،بر اساس نرخ مالیاتی هر طبقه محاسبه می کنیم.

-100000000ریال از درآمد 1200000000ریال این فرد معاف از مالیات است.

دوم ،اما از 100000000ریال تا 400000000ریال را باید با نرخ مربوط به آن طبقه محاسبه کنیم.پس ابتدا این دو عدد را از هم کم می کنیم:300000000=100000000-400000000 الان باید گفت که 300میلیون ریال از درآمد 1200000000ریالی این فرد،مشمول نرخ مالیاتی 30%می شود.پس 30درصد 300میلیون ریال را محاسبه می کنیم:

     ریال90000000=100÷30×300000000→

-حالا باید ببینیم که از 1000000000ریال تا 400000000ریال با چه نرخی باید محاسبه کنیم و عین مورد قبلی ابتدا تفاوت این دو عدد را به دست می آوریم و از روی جدول ،نرخ مالیاتی این طبقه را در نظر می گیریم که 45% است: 600000000ریال=400000000-1000000000

    270000000ریال= 100÷45×600000000→

-طبقه آخر.کل درآمد ماهانه فرد را از 1000000000ریال کم می کنیم و سپس با نرخ 60% مالیات این بخش رو محاسبه میکنیم.

          ریال120000000=100÷60×200000000→  200000000ریال= 1000000000- 1200000000

و در مرحله بعد مالیاتهای به دست آمده مراحل قبل را با هم جمع می کنیم.

     480000000ریال=120000000+ 270000000+90000000

عدد به دست آمده را در 12 ماه ضرب می کنیم و مالیات سالانه را به دست می آوریم.

    5760000000ریال=12×480000000

مرحله آخر ،برای دریافتی خالص سالانه ی فرد ،درآمد سالانه را از مالیات سالانه کم می کنیم.

      8640000000=5760000000- 14400000000=5760000000-( 12×1200000000)= خالص درآمد سالانه

تیپ چهارم: محاسبه ی هزینه ی استهلاک برای ماشین آلات و تجهیزات

مثال.

فرض کنید یک دستگاه کالای سرمایه ای را به بهای 660 میلیارد ریال خریداری نموده ایم و عمر مفید این دستگاه 22سال است. در این صورت

الف:مقدار هزینه استهلاکی سالانه کدام است؟

ب:چنانچه در سه سال آخر عمر مفید این کالای سرمایه ای 10%بهای ان افزایش یافته باشد،مجموع «هزینه استهلاک»سه سال آخر چه میزان خواهد بود؟

ج:قیمت جدید این کالا کدام است؟

پاسخ:

الف)ابتدا هزینه استهلاک را به دست می آوریم.

   عمر مفید دستگاه÷قیمت خرید دستگاه  = هزینه استهلاک دستگاه سالانه

  30000000000 = 22÷660000000000 =هزینه استهلاک دستگاه سالانه

ب)ابتدا 10%افزایش را حساب می کنیم و به قیمت قبلی اضافه می کنیم و سپس در فرمول جا گذاری می کنیم:

     66000000000ریال = 100÷10×660000000000 →

726000000000 = 66000000000 + 660000000000→قیمت قبلی10% + قیمت قبلی= قیمت جدید دستگاه

33000000000ریال= 22÷726000000000 →عمرمفید دستگاه ÷قیمت جدید دستگاه= هزینه استهلاک دستگاه

لذا برای پاسخ این قسمت باید مقدار هزینه را در سه ضرب تا جواب نهایی این قسمت به دست آید.

99000000000= 3×33000000000

ج: قیمت جدید را در قسمت ب به دست آوردیم.726000000000ریال