جمع بندی-فصل پیدایش دولتها و نقش آنها در گذشته و امروز

پیدایش دولتها و نقش آنها در گذشته و امروز

علت ایجاد نخستین دولتها: نیاز به نهادی برای اداره ی امور جوامع از  زمان شکل گیری نخستین تمدنهای بشری

عوامل موثر در افزایش وسعت محدودی اقتدار دولتها:

1-      گذشت زمان

2-      تکامل جوامع

3-      دست یابی به فن آوری

4-      پیشرفتهای سریع در تسخیر طبیعت  و کشف قوانین حاکم بر ان

عوامل پیچیده تر شدن تشکیلانت دولتی و افزایش اهمیت این نهاد: شکل گیری امپراطوری های بزرگ و گسترش حوزه ی اقتدار دولتها

نقش دولتها در گذشته

نقش دولتها ی امروزی

نقش عمده در: حفظ نظم جامعه و مقابله با تجاوز دشمنان

نقش اقتصادی: کم رنگ و محدود به موارد خاص و استثنایی

برقراری روابط مالی با شهروندان به دو صورت:

1-      اخذ مالیات

2-      هزینه کردن مالیات ها برای پرداخت حقوق کارمندان  و مواردی مثل قحطی و گرانی و حفظ امنیت و دفاع از دشمنان

نقش اقتصادی:بسیار گسترده

از جمله وظایف آن :

1-      حفظ نظم و امنیت

2-      توسعه ی اقتصادی

3-ایجاد اشتغال

4-مقابله با تورم

5-ثبات اقتصادی

 

 

نقش اقتصادی دولتها در جوامع امروزی

اهداف اقتصادی دولتها در جوامع امروزی ؛عبارتند از:

اهداف اقتصادی دولتها

توضیحات

اشتغال کامل

تعریف: شرایطی که همه جویندگان شغل در جامعه دارای شغل مناسب باشند و بیکاری وجود نداشته باشد.

تحقق آن با ایجاد شرایط رونق اقتصادی یعنی گسترش فعالیتهای تولیدی در نتیجه استخدام نیروی کار جدید

ثبا ت قیمتها

جلوگیری از افزایش قیمت و مهار تورم زیرا تورم بالا موجب : افزایش سزیع قیمتها کالاها و خدمات در نتیجه کاهش سطح رفاه عمومی +ایجاد اختلال در اقتصاد کشور.

 

رشد و توسعه ی اقتصادی

کاهش فاصله ی کشورهای در حال توسعه با کشورهای توسعه یافته ،از نظر سطح زندگی و امکانات جامعه ،از طریق برنامه ریزی  و سیاست گذاری دولتها.

بهبود وضع توزیع در آمد

از طریق طراحی و اجرای سیاستهایی برای محدود ساختن  ابعاد فقر.

 

-تاکید بر مقابله با فقر از دیدگاههای مختلف:

1- مصلحان اجتماعی و معلمان اخلاق تاکید بر حمایت اقشار ثروتمند از فقرا و افراد کم درآمد

2-شکل گیری نهضتهای اجتماعی –سیاسی بزرگ با شعار تلاش برای بهبود زندگی فقرا

3-اقتصاددانان فقر گسترده را مانعی بر سر راه توسعه ی همه جانبه جوامع می دانند.

-فعالیتهای اقتصادی دولتها در دو محور عمده صورت میگیرد:

1- عره ی کالا ها و خدمات :

دولتها با تاسیس شرکتهای دولتی به تولید ،عرضه و فروش برخی کالاها و خدمات می پردازد:

الف: تمایل دولتها برای تولید ،عرضه و بهرهبرداری از برخی منابع و معادن

ب:در زمینه هایی که بخش خصوصی به دلیل عدم اطمینان از سود آوری و نیاز به سرمایه ی اولیه ی بسیار زیاد، حاضر به سرمایه گذاری در آن ها نیست.تولید فولاد

ج: در شرایط خاص، مانند جنگ تحمیلی که به ناچار مالکیت و اداره ی برخی واحدهای صنعتی و تولیدی را بر عهده گرفت.

2-وضع قوانین و سیاست گذاری در اقتصاد به منظور هدایت اقتصاد در مسیر مطلوب و ایجاد نظم و انظباط در عرصه ی فعالیتهای اقتصادی جامعه در مواردی خاص مانند کاهش مصرف گرایی ؛محدود ساختن واردات و مصرف بی رویه ی کالاها ی وارداتی ؛برنامه ریزی  در جهت به کارگیری فن آوری های نوین ،افزایش فعالیتهای تولیدی و سرمایه گذاری در مناطق محروم کشور.

دیدگاه اقتصاد دانان درباره ی نقش دولت در اقتصاد

بین دو گروه فکری از اقتصاد دانان درباره ی نقش دولت در اقتصاد اتفاق نظر وجود ندارد:

مدافعان حضور دولت در اقتصاد

طرفداران اقتصاد آزاد

بخش خصوصی را بدون حضور دولت ،فاقد کارایی می دانند.

مخالف نقش جدی دولت در اقتصاد هستند.

 

در زمینه عرضه ی کالا و خدمات:

1-بخش خصوصی را در کشورهای در حال توسعه ،فاقد تجربه ی کافی می دانند.

2-بخش خصوصی را به دلیل توجه به سود خود ،فاقد صلاحیت لازم می دانند.

در زمینه عرضه ی کالا و خدمات:

1-فعالیت بخش خصوصی را سود آور و به نفع جامعه می دانند.

2-شواهدفراوانی را از ناکارآمدی دولت ارائه می دهند.

در زمینه ی وضع قوانین و سیاست گذاری در اقتصاد معتقدند:

دولت فاقد اطلاعات دقیق از اقتصاد کشور است،در نتیجه اقتصاد را به بیراهه می برد.

 

 

-اقتصاددانانی که به ترکیب بهینه از دولت –بازار رای می دهند،تاکید دارند بر:

1- حضور دولت در بعضی عرصه های محدود از اقتصاد

2-حضور بدون محدودیت بخش خصوصی و بازار در فعالیتهای اقتصادی