کاربردهای باریم سولفات

باریم سولفات ترکیبی متشکل از باریم و گوگرد است. فرمول شیمیایی آن BaSO4 است. به صورت جامد و سفید رنگ وجود دارد. در آب و دیگر حلال‌ها به آسانی حل نمی‌شود. فقط  سولفوریک اسید غلیظ آن را حل می‌کند.

 

باریم سولفات؛ ماده حاجب مثبت غیریونی از نوع معدنی است که بطور وسیع در رادیولوژی و CT برای قسمتهای مختلف دستگاه گوارش کاربرد دارد. این ماده طعم خنثی دارد و به دلیل داشتن عدد اتمی بالا کنتراست بالایی دارد.

باريم سولفات ضمن عبور از دستگاه گوارش، ميزان جذب اشعهX را افزايش ميدهد و به اين ترتيب شكل و ساختمان دستگاه گوارش را آشكار مي سازد. اين دارو از مجراي گوارش جذب نمي شود.جهت آزمايشات پرتونگاري با اشعه X  و توموگرافي كامپيوتري بخشهاي مختلف دستگاه گوارش، به صورت سوسپانسيون خوراكي و يا تنقيه (بسته به محل پرتونگاري) كاربرد دارد.این ماده در اكثر موارد فاقد عوارض شديد سمي باريم مي باشد. از عوارضي كه احتمال بروز آنها وجود داردمي توان به يبوست، اسهال، كرامپ شكمي، انسداد روده و آپانديسيت اشاره نمود. ورود دارو به داخل رگ ايجاد آمبولي و حتي مرگ مي نمايد. در صورت سوراخ شدن روده ها توسط دارو احتمال بروز پريتونيت، چسبندگي روده ها و گرانولوما وجود دارد. مصرف استنشاقي اين پودر مي توان باعث بروز بيمار ريوي گردد.

باریت ترکیب طبیعی سولفات باریم به فرمول BaSO4 می باشد که به نام Heavy Spar نیزشناخته می‌شود که جزو گروه سولفاتها می‌باشد. نام باریت از واژه یونانی barys به معنای سنگین و به دلیل سنگینی ویژه و بالای آن گرفته شده است. سیستم تبلور آن ارتورومیک می‌باشد. مهمترین کانیهای باریم‌دار عبارتند از : (BaSO4) و ویتریت (BaCO3). میزان فراوانی باریت بیشتر از ویتریت است. باریت در طبیعت به صورت رگه‌ای ، لایه‌ای و بر جای مانده یافت می‌شود.

در حفاریهای عمیق برای نفت و گاز در طریقه روتاری و در مناطقی که فشار گاز یا مایع از پایین زیاد می‌باشد برای سونداژ نیاز به یک محصول سنگینی می‌باشد که ضمن چرخش از خروج مواد و جلوگیری و فشار آن را کنترل کند. به خاطر شرایط مناسب باریت در این مورد از آن استفاده می‌گردد. در این حالت پودر باریت به محلول معمولی آب و گل رس اضافه می‌شود. به خاطر خواص مفید این مخلوط مانند سنگینی خنثی بودن از نظر ترکیب شیمیایی ، تمیز بودن و قیمت نسبتا ارزان آن بسیار مورد پسند می‌باشد.
معمولا 4/3 باریت تولید شده سالیانه در این زمینه جذب و مصرف می‌شود. باریت کانیی حیاتی در صنعت حفاری نفت و گاز محسوب می‌گردد. طبق آمار سال 1980 ، حدود 90 درصد از باریت تولیدی رینا در گل حفاری به مصرف رسیده است. باریت به دلیل وزن مخصوص بالا ، سادگی مصرف در حین کار ، خنثی بودن از نظر شیمیایی ، نرمی و مناسب بودن از نظر قیمت ، در گل حفاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. میزان باریت مصرفی در هر کیلومتر حفاری حدود 429 تن گزارش شده است.
سولفات باریم رسوب شده به عنوان سیل کننده رنگ ، پوشش در صنعت کاغذ سازی ، لاستیک سازی و مواد لینولئوم بکار می‌رود. باریت به صورت خرد شده مستقیما به عنوان روکش و پوشش لاستیک سازی و سیال کننده رنگ بکار می‌رود. همچنین اگر اندازه دانه‌های باریت خرد شده به اندازه ماسه درشت باشد می‌توان از آن در صنعت شیشه سازی استفاده کرده در این حالت باریت به عنوان کمک ذوب تسهیل کننده کار روی شیشه و ایجاد کننده شفافیت بکار گرفته می‌شود. باریت خرد شده به عنوان پوشش سیمان لوله‌های زیر آب در نقل و انتقال نفت و گاز مصرف می‌شود. علت استفاده از باریت در این حالت به خاطر سنگینی و خنثی بودن آن می‌باشد.
باریت همچنین به دلیل وزن مخصوص بالا و خاصیت جذب اشعه رادیواکتیو ، در ساخت بلوکهای سیمانی کاربرد دارد. مخلوط لاستیک ، آنفالت و 10 درصد باریت را در ساختن ایستگاهها و باند فرودگاه بکار می‌برند. همچنین در صنایع داروسازی ، مواد منفجره ، آلیاژ ، حفاظت اشعه و ... کاربرد دارد. 
 
منابع
 

http://www.pharmachemie.ir/index.php/fa/products/81.html

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%85_%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA

http://www.darooyab.ir/DrugInfoD.aspx?MGID=MjAyNA==

http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AA&SSOReturnPage=Check&Rand=0

http://shayankar.ir/minerals/63/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AA