نمونه سوالات مفهومی اقتصاد
نمونه سوالات استاندارد مفهومی
1- در جای خالی عبارات مناسب قرار دهید.
الف) ..........نشان دهنده ی قدرت اقتصادی و مادی و هم چنین سطح زندگی مردم یک جامعه است.
ب) آنچه که در بر گیرنده ی اقلام مختلف درآمدی است و در طول یک سال نصیب اعضای جامعه می شود،............... نام دارد .
ج)کالاهایی را که تولید کنندگان ،تولید و به بازار عرضه می کنند یا مصرف کنندگان می خرندو به مصرف می رسانند ....می گویند.کالاهایی را که تولیدکنندگان آنها را خریداری می کنند و برای تولید کالا های دیگر مورد استفاده قرار می دهند......می نامند.
چ)چنانچه هدف محاسبه ی ............باشد ،باید ارزش همه ی خدمات و کالاهایی را که مردم یک کشور در طول یک سال چه در داخل و چه خارج از کشور تولید کرده اند محاسبه شود.
د)انگیزه ی مصرف کنندگان از خرید کالاها...........است
ذ)نحوه ی تصمیم گیری و اقدام تولید کنندگان و مصرف کنندگان و نیز واکنش آنها نسبت به تغییرات وضعیت اقتصادی با عنوان ......... شناخته می شود.
ک)تجربه نشان می دهد که با کاهش قیمت یک کالا.........
2)گزینه صحیح را انتخاب نمایید.
2-1)
الف)از کل تولید جامعه در طول یک سال باید قسمتی را به هزینه های جایگزینی سرمایه های فرسوده شده اختصاص دهیم در اصطلاح اقتصادی به آن چه می گویند؟
ب) در کدام یک از روش های محاسبه تولید کل جامعه ارزش افزوده هر مرحله از تولید را با هم جمع می کنند و این رقم برابر با ارزش نهایی محصول تولید شده است.
1: الف) تفوق صادرات بر واردات. ب) تولید نا خالص ملی- درآمد صاحبان سرمایه – سودی که به سرمایه تعلق می گیردج) واسطه ای –نهای د) تولید داخلی ه)هزینه نهایی و)روش هزینه ای
2:الف)میزان تولید کالا و خدمات ب) درآمد ملی – درآمد حقوق بگیران- درآمد صاحبان مشاغل آزاد ج)نهایی – واسطه اید)تولید ملی ه)هزینه استهلاکی و) روش تولید
3:الف)استفاده از تکنولوژی مدرن در تمام بخشهای اقتصادی ب) درآمد سرانه- دستمزدها – سودی که نصیب شرکتها و موسسات می شوذد ج) تکمیلی – واسطه ای د)تولید سرانه ملی ه)هزینه متغیر و) روش استفاده از سال پایه و قیمت ثابت.
4:الف) غنا و فراوانی منابع طبیعی و اقتصادی ب) تولید ناخالص داخلی- اجاره بها یا مال الاجاره – درامد صاحبان املاک و مستغلاتج) سرمایه ای – واسطه ای د) تولید ناخالص داخلی ه) هزینه ثابت و) روش درامدی
2-2)
در هر جامعه با توجه به شرایط اقتصادی ، عادتهای مصرفی و سلیقه مردم می توان .................را برای تامین نیاز های اولیه و سطح زندگی متعارف محاسبه کرد و آن را معیار ................در آن جامعه قرار داد.
1)میانگین درآمد- طبقه متوسط
2)درامد معیشتی- توسعه نیافتگی
3) حداقل درآمد – تعیین خط فقر
4)حداکثر درآمد – توانمندی
3-الف: نام روشی که در آن کل پولی که از طرف خانوارها به سمت بنگاهها جریان پیدا می کند محاسبه می شود و هم چنین نام روشی که در آن کل پولی که از طرف بنگاه های اقتصادی به سمت خانوارها جریان می یابد محاسبه می شود به ترتیب کدام است؟
ب: کارشناسان محاسبه ی ارزش تولید کل جامعه برای جلوگیری از اشتباه در محاسبه به چه اقدامی متوسل می شوند؟
4-الف:صاحبان واحدهای تولیدی و مراکز تجاری نیز برای تاسیس این واحدها و گسترش دادن فعالیتها ی خود به منابع مالی نیازمندند، در گذشته ،تنها راه تامین منابع مالی برای آنهاچه .بوده است ؟
ب:و از کدام محل .تامین می گردد؟
ج: یک پیامدهای مطلوب این روش را نام ببرید.
5-کشاورزان هر کیلوگرم پنبه تولیدی خود را به ارزش 6500 ریال به کارگاههای ریسندگی می فروشند. کارگاههای ریسندگی، این مقدار پنبه را به مقداری نخ تبدیل می کنند و آن را به ارزش 7500 ریال به کارگاههای پارچه بافی می فروشند. کارگاههای پارچه بافی نیز نخ را به پارچه تبدیل می کنند و آن را به مبلغ 9000 ریال به کارگاههای تولید پوشاک می فروشند. در این کارگاهها، پارچه به پوشاک تبدیل می شود به مبلغ 16000 ریال به دست مصرف کنندگان می رسد. با این شرایط:
الف) ارزش افزوده مرحله اول و مرحله آخر کدام است؟
ب) نام دیگر این روش محاسبه ارزش کل کالاها و خدمات نهایی چیست؟
ج) برای محاسبه ارزش کل کالاها و خدمات نهایی چند روش وجود دارد؟
6- با توجه به مندرجات جدول زیر و اگر مجموع ارزش اقلام پوشاک،مواد غذایی و ماشین آلات در یک جامعه فرضی 155 میلیارد ریال باشد در این صورت:
الف: تولید ناخالص داخلی
ب) تولید خالص ملی
ج) تولید خالص داخلی سرانه را به دست آورید.
A |
جمعیت کل کشور |
40میلیون نفر |
B |
تولید خارجیان مقیم کشور |
27میلیارد ریال |
C |
هزینه استهلاک |
⅗ارزش تولید مردم کشور که در خارج اقامت دارند. |
D |
خدمات ارائه شده |
⅔ارزش تولید خارجیان مقیم کشور |
E |
تولید مردم کشور که در خارج اقامت دارند |
30 میلیون ریال |
7- ظرفیت تولید برق نیروگاهی در یک کشور 2400 مگا وات است و جمعیت کل این کشور 20 میلیون نفر و هر خانوار به طور میانگین 4 نفر است . برفرض این که 16% درصد از خانوارهای این کشور هر کدام 2 لامپ 100 واتی از مجموع روشنایی مورد مصرف خود بکاهند مقدار قابل توجهی از ظرفیت کارکرد نیروگاه صرفه جویی می شود. چنانچه این مقدار انرژی صرفه جویی شده یک جامعه با نصف جمعیت این کشور (و با خانوارهای 4 نفری )تامین انرژی برق نماید. در این صورت
الف)مقدار انرژی برق صرفه جویی شده برای این نیروگاه چند مگا وات است؟
ب) جمعیت جدید استفاده کننده از انرژی برق صرفه جویی شده چند میلیون نفر است؟
ج) چند میلیون خانوار جدید از این مقدار انرژی برق صرفه جویی شده بهره مند می شوند؟
د) این مقدار صرفه جویی چه نسبتی از تولید برق نیروگاه مذکور است؟
8- با توجه به اطلاعات ارائه شده در جدول زیر ،نتیجه عملکرد سالیانه یک بنگاه اقتصادی با 2 کارمند و تولید سالیانه ی 750 دستگاه به ارزش هر یک 300000 ریال کدام است؟
1 |
اجاره ماهیانه معادل |
1000000ریال |
2 |
حقوق متوسط ماهیانه ی هر فرد معادل |
200000ریال |
3 |
خرید مواد اولیه مورد نیاز سالیانه به ارزش |
3624000 |
4 |
هزینه استهلاک سالیانه |
معادل 12% حقوق سالیانه ی کارمندان |
9- به فرض چنانچه یک دستگاه کالای سر مایه ای را به بهای 360میلیارد ریال خریده ایم اگر عمر مفید آن 6 سال باشد ، در این صورت به ترتیب از راست به چپ:
الف) هر سال چه مقدار به عنوان هزینه استهلاکی باید کنار گذاشته شود؟
ب) چنانچه در دو سال آخر عمر مفید این کالا ی سر مایه ای ،8% کاهش بها یافته باشد، مجموع هزینه استهلاک دو سال آخر آن چه میزان خواهد بود؟
ج) قیمت جدید این کالای سرمایه ای کدام است؟
10- اطلاعات داده شده در جدول روبرو مربو ط به یک جامعه فرضی است با توجه به این مندرجات :
1 |
اسکناس |
300 واحد |
2 |
موجودی سپرده های مدت دار مردم |
65 واحد |
3 |
ارزش مسکوکات مردم معادل |
⅓موجودی اسکناس |
4 |
مجموع سپرده های دیداری و غیر دیداری مردم |
250 واحد |
5 |
موجودی حساب های جاری اشخاص |
70 واحد |
الف: میزان نقدینگی
ب) حجم پول در گردش
ج) میزان سپرده پس انداز
در این جامعه را به دست آورید.
11-اطلاعات مندرج در جدول زیر ،نشانگر وضعیت توزیع درآمد در کشور Cدر سال 1979 میلادی براساس شاخص دهک ها است. چنانچه:
جدول وضعیت توزیع درآمد در کشور Cمربوط به سال 1979م |
|
سهم دهک اول |
7درصد |
سهم دهک دوم |
5/7 درصد |
سهم دهک سوم |
8 درصد |
سهم دهک چهارم |
؟ |
سهم دهک پنجم |
؟ |
سهم دهک ششم |
؟ |
سهم دهک هفتم |
؟ |
سهم دهک هشتم |
11 درصد |
سهم دهک نهم |
5/12 درصد |
سهم دهک دهم |
5/16درصد |
100% جمعیت کشور |
100% درآمد ملی |
تفاوت سهام دهک اول و چهارم 5/1 درصد
تفاوت سهام دهک دوم و پنجم 2درصد
تفاوت سهام دهک ششم و نهم 3 درصد
تفاوت سهام هفتم و دهم 5/6 درصد
در این صورت : سهام دهک های : چهارم،پنجم،ششم،و هفتم به ترتیب چند در صد است؟
12- با فرض جدول مالیاتی زیر :
الف) میزان مالیات سالانه تولیدکننده ای که در ماه 950میلیون ریال درآمد دارد کدام است؟
ب) میزان مانده ی خالص ماهانه او چقدر است
ج)نام نرخ مالیاتی مورد محاسبه چیست؟
A |
درآمدهای تا 150 میلیون ریال |
معاف از مالیات |
B |
درآمدهای تا 250 میلیون ریال |
با نرخ 15%نسبت به مازاد :150 میلیون ریال |
C |
درآمدهای تا 350 میلیون ریال |
با نرخ 20%نسبت به مازاد :250 میلیون ریال |
D |
درآمدهای تا 450 میلیون ریال |
با نرخ 25%نسبت به مازاد :350 میلیون ریال |
E |
درآمدهای تا 900میلیون ریال |
با نرخ 35%نسبت به مازاد :450 میلیون ریال |
F |
درآمدهای بالاتر از 900 میلیون ریال |
با نرخ 45%نسبت به مازاد :900 میلیون ریال |
13- تولید کل کشوری در سه سال متوالی، به ترتیب سال اول 4500، سال دوم 5750، و سال سوم 8240 هزار میلیارد ریال بوده است. با گزینش سال اول به عنوا سال پایه تولید کل در سه سال مورد نظر بر حسب قیمتهای سال پایه به ترتیب به 4500، 5360 و 7820 تغییر یافته است. براساس این محاسبات زیر را انجام دهید.
الف) کدام اعداد مربوط به پدیده تورم در سال دوم و سال سوم در این جامعه است؟
ب) افزایش مقدار تولید در سال دوم و سال سوم کدام است؟
ج) افزایش قیمتها در سال دوم و سال سوم چیست؟
گروه اقتصا د استان قم
فصل سوم -بودجه
فصل سوم بخش سوم
بودجهدولت
بودجه
تعریف بودجه: سندی است شامل پیش بینی درآمدها و هزینه ها ی عمومی طی یک سال که با قدرت اجرایی مشخص و عملیات معین در جهت رسیدن به اهداف تعیین شده تنظیم می شود.
ویژگیهای بودجه:
1-مهم ترین و اساسی ترین سند در دستگاه مالی و اداری کشور
2-دربردارنده و هماهنگ کننده ی هزینه های عمومی و درآمدهای دولت
3-سند پیش بینی و برنامه ی کار برای آینده
4-تعیین ارقام بودجه
5-پس از یک سال ,تفاوت ارقام پیش بینی شده با مخارج واقعی برآورد و درآمدهای واقعی وصول شده؛مشخص می شود.
-مراحل چهارگانه تهیه ی بودجه؛به ترتیب عبارت است از:
مراحل تهیه ی بودجه |
توضیحات |
تنظیم و پیشنهاد |
-در ایران و در کلیه ی کشورهای دیگر؛تهیه و تنظیم بودجه توسط قوه ی مجریه صورت می گیرد. -طبق اصل 52 قانون اساسی ؛لایحه بودجه توسط سازمان امور بودجه تدوین و پس از تصویب دولت ؛تا آذرماه هر سال به مجلس تقدیم می شود. |
تصویب |
طبق اصل 52 قانون اساسی ؛لایحه بودجه ابتدا در کمسیون بودجه بررسی و سپس در جلسه ی علنی مجلس مطرح می شود و تا قبل از پایان سال ؛به تصویب مجلس می رسد. |
اجرا |
لایحه بودجه پس از تصویب مجلس تبدیل به قانون بودجه:لازم الاجرا در تمام دستگاه های دولتی |
نظارت بر اجرا |
بر عهده ی دیوان محاسبات که طبق اصل 54 و 55 مستقیما زیر نظر مجلس است و اعضای ی آن توسط مجلس انتخاب می شود. |
فصل دوم بخش سوم
فصل 2 بخش سوم
اقتصاد و قانون اساسی جمهوری اسلامی
قانون اساسی
-قانون اساسی در هر کشوری:
1-بیانگر چارچوب کلی نظام اقتصادی ،اجتماعی و سیاسی آن کشور است.
2-تدوین کلیه ی قوانین و ضوابط جامعه بر اساس ان است.
3-بیانگر نوع نگاه جامعه به اقتصاد و قوانین حاکم بر ان است.
-قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران:
*تدوین در سال 1358
*تدوین ان با رعایت درخواست مردم ،بر اساس :
1- برچیده شدن روابط غلط اقتصادی رژیم سابق
2-طراحی نظام اقتصادی-اجتماعی بر اساس اصول انسان ساز اسلام.
*فصل چهارم شامل اصل 43-50 با عنوان اقتصاد و امور مالی ترسیم چارچوب کلی نظام اقتصادی مطلوب
محورهای کلی نظام اقتصادی کشور ایران از دید قانون اساسی
ویژگیهای اساسی نظام اقتصادی از دید قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران عبارت اند از:
ویزگی نظام اقتصادی از دید قانون اساسی |
توضیحات |
اقتصاد وسیله است |
رفاه و برخورداری مادی وسیله ای است برای رشد و تعالی روحی و معنوی |
استقلال اقتصادی و رهایی از وابستگی |
اصل 43 تاکید دارد بر: 1-تامین استقلال اقتصادی 2-جلوگیری از سلطه ی بیگانگان 3-خود کفایی 4- رهایی از وابستگی |
تلاش برای ریشه کن کردن فقر |
اصل 43: ریشه کن کردن فقر و محرومیت +تامین نیاز های اساسی همه ی افراد |
توجه به شان و منزلت انسان |
اصل 43 : 1-حفظ آزادگی انسان 2-تامین نیازهای اساسی برای همه 3- تامین شرایط کار برای همه 4-قرار دادن وسایل کار در اختیار کسانی که وسایل کار ندارند5-تامین امکانات برای افراد جامعه تا بتوانند علاوه ب تلاش شغلی ؛فرصت کافی برای خود سازی معنوی سیاسی و اجتماعی و شرکت فعال درکسب مهارت |
مشروع بودن مالکیت در عین مبارزه با ثروت اندوزی حرام |
اصول 47 و 49 :1-محترم شمردن مالکیت مشروع؛2-مبارزه با ثروت اندوزی نامشروع و بازگرداندن ثروتهای ناشی از آن |
ایجاد شکوفایی اقتصادی در تمام مناطق و رفع تبعیض بین آنها |
اصل 48: توجه مضاعف دولت بر مناطق محروم و کاهش نابرابری بین مناطق مختلف |
توسعه ی پایدار و حفظ محیط زیست |
اصل 50: 1-حفاظت از محیط زیست؛به عنوا وظیفه ی عموم 2-ممنوعیت فعالیتهای اقتصادی که تخریب غیر قابل جبران بر محیط زیست وارد می کند و امکان توسعه ی پادار را از کشور می گیرد. |
نگرانی بسیاری از نخبگان ایران دوست در سالهای پایانی عمر رژیم پهلوی:وابستگی روز افزون ایران به قدرتهای بزرگ ؛با وجود درآمدهای عظیم نفتی که ایران از آن برخودار است.
استقلال اقتصادی:
-مفهوم استقلال اقتصادی با استقلال سیاسی متفاوت است:
1-استقلال سیاسی معادل عدم وابستگی سیاسی
2-استقلال اقتصادی معادل عدم وابستگی اقتصادی نیست؛زیرا همه ی کشورها از لحاظ اقتصادی به یک دیگر وابسته هستند.
-وابستگی اقتصادی دارای مراتب است؛برای کشوری که شدت وابستگی خود به واردات را کاهش دهد و دچار مشکل نشود؛از وابستگی فاصله می گیری و به استقلال اقتصادی نزدیک می شود.
کشورهای تک محصولی:
درآمد آن ها وابسته به صادرات یک یا چند کالا است.
از وضعیت استقلال اقتصادی به دور هستند،زیرا با ایجاد بحران در بازارهای صادرای آن ها؛اقتصاد این کشورها مختل می شود.
- شرایط لازم برای دور شدن کشورها وابستگی اقتصادی و نزدیک شدن به وضعیت استقلال اقتصادی :
1-خارج شدن از وضیعیت تک محصولی
2-ایجاد تنوع در منابع تامین کالاهای وارداتی یا بازارهای فروش
3-ایجاد امکان تامین برخی نیازها در داخل کشور
جمع بندی-فصل پیدایش دولتها و نقش آنها در گذشته و امروز
پیدایش دولتها و نقش آنها در گذشته و امروز
علت ایجاد نخستین دولتها: نیاز به نهادی برای اداره ی امور جوامع از زمان شکل گیری نخستین تمدنهای بشری
عوامل موثر در افزایش وسعت محدودی اقتدار دولتها:
1- گذشت زمان
2- تکامل جوامع
3- دست یابی به فن آوری
4- پیشرفتهای سریع در تسخیر طبیعت و کشف قوانین حاکم بر ان
عوامل پیچیده تر شدن تشکیلانت دولتی و افزایش اهمیت این نهاد: شکل گیری امپراطوری های بزرگ و گسترش حوزه ی اقتدار دولتها
نقش دولتها در گذشته |
نقش دولتها ی امروزی |
نقش عمده در: حفظ نظم جامعه و مقابله با تجاوز دشمنان نقش اقتصادی: کم رنگ و محدود به موارد خاص و استثنایی برقراری روابط مالی با شهروندان به دو صورت: 1- اخذ مالیات 2- هزینه کردن مالیات ها برای پرداخت حقوق کارمندان و مواردی مثل قحطی و گرانی و حفظ امنیت و دفاع از دشمنان |
نقش اقتصادی:بسیار گسترده از جمله وظایف آن : 1- حفظ نظم و امنیت 2- توسعه ی اقتصادی 3-ایجاد اشتغال 4-مقابله با تورم 5-ثبات اقتصادی |
نقش اقتصادی دولتها در جوامع امروزی
اهداف اقتصادی دولتها در جوامع امروزی ؛عبارتند از:
اهداف اقتصادی دولتها |
توضیحات |
اشتغال کامل |
تعریف: شرایطی که همه جویندگان شغل در جامعه دارای شغل مناسب باشند و بیکاری وجود نداشته باشد. تحقق آن با ایجاد شرایط رونق اقتصادی یعنی گسترش فعالیتهای تولیدی در نتیجه استخدام نیروی کار جدید |
ثبا ت قیمتها |
جلوگیری از افزایش قیمت و مهار تورم زیرا تورم بالا موجب : افزایش سزیع قیمتها کالاها و خدمات در نتیجه کاهش سطح رفاه عمومی +ایجاد اختلال در اقتصاد کشور.
|
رشد و توسعه ی اقتصادی |
کاهش فاصله ی کشورهای در حال توسعه با کشورهای توسعه یافته ،از نظر سطح زندگی و امکانات جامعه ،از طریق برنامه ریزی و سیاست گذاری دولتها. |
بهبود وضع توزیع در آمد |
از طریق طراحی و اجرای سیاستهایی برای محدود ساختن ابعاد فقر. |
-تاکید بر مقابله با فقر از دیدگاههای مختلف:
1- مصلحان اجتماعی و معلمان اخلاق تاکید بر حمایت اقشار ثروتمند از فقرا و افراد کم درآمد
2-شکل گیری نهضتهای اجتماعی –سیاسی بزرگ با شعار تلاش برای بهبود زندگی فقرا
3-اقتصاددانان فقر گسترده را مانعی بر سر راه توسعه ی همه جانبه جوامع می دانند.
-فعالیتهای اقتصادی دولتها در دو محور عمده صورت میگیرد:
1- عره ی کالا ها و خدمات :
دولتها با تاسیس شرکتهای دولتی به تولید ،عرضه و فروش برخی کالاها و خدمات می پردازد:
الف: تمایل دولتها برای تولید ،عرضه و بهرهبرداری از برخی منابع و معادن
ب:در زمینه هایی که بخش خصوصی به دلیل عدم اطمینان از سود آوری و نیاز به سرمایه ی اولیه ی بسیار زیاد، حاضر به سرمایه گذاری در آن ها نیست.تولید فولاد
ج: در شرایط خاص، مانند جنگ تحمیلی که به ناچار مالکیت و اداره ی برخی واحدهای صنعتی و تولیدی را بر عهده گرفت.
2-وضع قوانین و سیاست گذاری در اقتصاد به منظور هدایت اقتصاد در مسیر مطلوب و ایجاد نظم و انظباط در عرصه ی فعالیتهای اقتصادی جامعه در مواردی خاص مانند کاهش مصرف گرایی ؛محدود ساختن واردات و مصرف بی رویه ی کالاها ی وارداتی ؛برنامه ریزی در جهت به کارگیری فن آوری های نوین ،افزایش فعالیتهای تولیدی و سرمایه گذاری در مناطق محروم کشور.
دیدگاه اقتصاد دانان درباره ی نقش دولت در اقتصاد
بین دو گروه فکری از اقتصاد دانان درباره ی نقش دولت در اقتصاد اتفاق نظر وجود ندارد:
مدافعان حضور دولت در اقتصاد |
طرفداران اقتصاد آزاد |
بخش خصوصی را بدون حضور دولت ،فاقد کارایی می دانند. |
مخالف نقش جدی دولت در اقتصاد هستند.
|
در زمینه عرضه ی کالا و خدمات: 1-بخش خصوصی را در کشورهای در حال توسعه ،فاقد تجربه ی کافی می دانند. 2-بخش خصوصی را به دلیل توجه به سود خود ،فاقد صلاحیت لازم می دانند. |
در زمینه عرضه ی کالا و خدمات: 1-فعالیت بخش خصوصی را سود آور و به نفع جامعه می دانند. 2-شواهدفراوانی را از ناکارآمدی دولت ارائه می دهند. در زمینه ی وضع قوانین و سیاست گذاری در اقتصاد معتقدند: دولت فاقد اطلاعات دقیق از اقتصاد کشور است،در نتیجه اقتصاد را به بیراهه می برد. |
-اقتصاددانانی که به ترکیب بهینه از دولت –بازار رای می دهند،تاکید دارند بر:
1- حضور دولت در بعضی عرصه های محدود از اقتصاد
2-حضور بدون محدودیت بخش خصوصی و بازار در فعالیتهای اقتصادی