سوال دانش آموز : فرق پتانسیومتر و رئوستا چیست؟
تانسیومتر و رئوستا هر دو مقاومت متغییر هستند ، با این تفاوت كه پتانسیومتر برای كنترل ولتاژ بخشی از مدار بکار می رود اما از رئوستا برای كنترل شدت جریان مدار استفاده می گردد.
رئوستا معمولا دارای دو جای فیش مشکی b , a ( متصل به دو سر ثابت ) و یک جای فیش قرمز c ( متصل به سر لغزنده ) است . با توجه به نوع کاربرد آن در مدار می توان از این جای فیش ها در حالات مختلف استفاده کرد.
طرق مختلف استفاده :
1- رئوستا جهت کنترل شدت جریان :
اگر با اتصال یكی ازجای فیش های سیاه ( مثلا a ) و یك جای فیش قرمز ( مثلا c ) دستگاه را به طور متوالی در مدار قرار دهیم ، در این صورت با حركت لغزنده ، در یك سمت مقاومت مدار کاهش و با حرکت در سمت مخالف ، مقاومت مدار افزایش می یابد و در نتیجه ی آن جریان را می توان در مدار كم و زیاد کرد.
2- پتانسیو متر جهت کنترل اختلاف پتانسیل :
اگر از رئوستا به منظور دریافت ولتاژی کم‌تر از ولتاژ منبع تغذیه استفاده شود، در این صورت یک پتانسیومتر خواهیم داشت. این موضوع در مدار شکل زیر نشان داده شده است.
همان‌طور که دیده می‌شود هر سه سر رئوستا (دو سر ثابت و یک سر لغزنده) در مدار استفاده شده است . دو جای فیش مشکی رئوستا a, b مستقیما به مولد برق وصل شده جای فیش قرمز c را با یك جای فیش مشکی a مجددا به مدار الكتریكی اتصال داده ایم و رئوستا مانند یك پتانسیومتر كار می كنند یعنی با حركت لغزنده اختلاف پتانسیل دو سر مدار الكتریكی تغییر می كند در نتیجه شدت جریان هم تغییر خواهد كرد ، در این عمل رئوستا عمل پتانسیومتر را انجام می دهد.
دیمر نمونه ای از کاربرد پتانسیومتر :
دیمر نوعی مقاومت متغییر است که به شکل پتانسیومتر استفاده می گردد. با صرفنظر از قطعات الکترونیکی مختلف بکار رفته در ساختمان یک دیمر در حالت کلی می توان گفت بوسیله دیمر می توان ولتاژ داده شده به مصرف کننده را کنترل نمود. از این وسیله جهت کم وزیاد کردن شدت نور لامپ ها ( مثلا لامپ های رشته ای چراغ خواب ها ) و نیز کنترل دور موتورهای الکتریکی ( مثلا کنترل دور موتورهای الکتریکی تکفاز مانند موتور پنکه های سقفی ) استفاده می شود.
لازم به ذکر است که از دیمر برای کنترل روشنایی لامپ های کم مصرف نمی توان استفاده کرد. زیرا لامپ های کم مصرف برای روشن شدن یک ولتاژ حداقلی را لازم دارند.
منابع :